Физикадан вертуалды зертханалық жұмыстарды жасауда Macromedia Flash бағдарламасын қолдану әдістемесі

Аппаратураның  тағаындалуы - осы ақпаратты қабылдауға қол  жетпеуі формаға   түрлендіру. 

Барынша   жаолпы  түрде   ОТҚ -  оқу  қызметінің құралы. Олардың негізгі  функциялары  ақпаратты   көрсету  оқу  процесін басқару  және   оның  барысын   бақылау.  Оқытудың  басқа   құралдарынан  олар  бұл  функцияларды  оқу  ақпаратын көрсету  процесімен  оның   тұтынылуы  арасында қосымша буын қажет - ақпаратты  түрлендірудің

Техникалық  құрылғыларын   жүзеге  асыру   тәсілдері  ерешелінеді.  

Оқытудың  техникалық   құраладрының  туындауы   және жетілдірілуі   қоғамдағы  апқпараттық   алмасу   тәсілдерінің   дамуынав  заңды негізделген. Өсіп  келе  жатқан  ұрпақат технологиялық   кезеңгне   дейінгі мерзімде  субъектіден жекеленбеген  білім қалыптасты.   Белгілі жүйелердің  құрылуы және  жазудың пайда болуы   материал  тасығыштағы   білім  ақпаратқа  айналды.   Бұл   кезең   оқыту     құралдаранцң    дамуында  революциялық  кезең  деп есептегу  болады. 

Ақпарат  алмасудың   даму  процесіндегі    ақпараттық  ағын өсіп   отыр.  Барынша  көлемді  ақпарат  тасығыштарда  және  оны    берудің жаңа тәсілдерінде  объективтілік қажетілілік туды.  Бұл элементтердің ақпараттық  ағымын   құрайтын   форманың   өзгеруіне,  ақпарат тасығыш материал өзгеруіне кодтаушы құрылғылардың   қолданылуына  алып  келді. Дыбыс жазудың механикалық,  оптикалық   және  магниттік тәсілдері,  экранда  қозғалатын  және  қозғалмайтын  жарық   көрінісін    құру   тәсілдері,    кейіннен телевидение   және  видеожазба  пайда  болды.  Соңғы   онжылдықта  радио,   телевидение,  дыбыс  және  видеожазбаларды   қазіргі  ОТҚ  жатқызып  келеді. 

Қазіргі  уақытта  да  әлемдік педагогикада  да  осы  оқытудың  техникалық  құралдарының  дамуына  және  олардың білімдік   мүмкіндіктерін  кеңінен  қолдануға  көп  көңіл  бөлініп   отыр. Бірақ   соңыға  уақытта  оқу  процесіне   принципиалды   жаңа  техникалық  оқу  құралдары-компьютерлер  енгізілуде.  Олардың  кеңінен   таралуы,  бір   жағынан  ақпарат   көлемінің   үздіксіз   өсуіне  екінші жағынан    ақпаратты  көрсету  және   түрлендіру,  сақтау  жазудың   жаңа   тәсілдерінің  тууына  байланысты. 

Қазіргі  кезеңді  ақпараттың  дә стүрлі  құралдарына  оқытудың   жаңа  ақапараттық    технология  құралдарцна  өту  және   бұл  құралдардың  кеңінен  қолдана отырып, оқытудың тиімділігін  жоғарылату  жолдарының    бір  ретінде белгіленеді.  

Қандай  дәстүрлі   немес  жаңа   бағдарламалық  компьютерлік  - ОТҚ  қарастырылмасын, олардың функциясын анықтаудың басты   ақпараты  болып табылады.  

Оқытудың техникалық құралдарын техникалық құралдарын төмендегі  жағдайларда қолданады.

Сол немесе басқа  сигнал түрінде қабылдауға қабілетсіз сезім мүшелері.

Оқыту ақпаратын  дәстүрлі тәсілдермен беру үшін өте  көп уақыт қажет.

Зерттелетін нысанның немесе процестің тікелей бақыланатын  белгелері оның негізін көрсете  алмайды, сондықтан зерттелетін нысандардың тікеле бақыланбайтын сипаттамаларын зерттеу талап етіледі.

Нысанды немесе процесті тікелей басқару тіпті  мүмкін болмағанда немесебасқа да ұқсас  жағдайлардағы қиындықтар.

Тізілген жағдайларда  алғашқы ақпаратты арнайы аралық тасығыштарға енгізеді. Бұл процесс ақпараттық хабарламаларды бір түрден басқа түрге түрлендіретін техникалық құрылғылардың көмегімен жүзеге асырылады. Ақпарат тасығыштар ұзақ мерзімді және көптеген жылдар ішінде көп рет қолданылуы мүмкін.

Ақпаратты әске қосу оқушылардың сезім мүшелерімен қабылдау алатын, дыбыстық, жарықтық, немесе басқа хабарлама қалпына ие болатындай, декодтау жолымен жүзеге асырылады.

Оқу ақпаратын  қабылдағанда оқушылардың әртүрлі  сезім мүшелері қатысады: есту, көру, түйсік тағы басқалары. Оқытуда барынша әрекеттісі есту, көру, дыбыстық көру және    сәйкесінше,  ақапаратты  көрсету     тәсілі  бойынша   барынша    кеңінен   таралған    ОТҚ  -ны   

үш классқа   бөлуге   болды:

• Визуалды
• Аудитивті 
• Аудиовизуалды 

Оқу ақпаратын    тасуша  болып  табылатын   оқулықтың  мазмұнына  байланысты,  олар  оқушы   немес   бақылаушы қызметін  орындауы  мүмкін.

Айта    кету  керек,   мұндай  ОТҚ    сияқты  күрделі нысандар  басқа   да белгілер  бойынша  жіктеледі: орындалатын  дидактикалық  қызметі   бойынша,  оқытуды   ұйымдатсру  формасы  бойынша   құрылғысы және  әрекетету  принципі  және  тағы  басқа  бойынша.  Бірақ   ақпаратты  көрсету  тәсілімен  белгіленуі бойынша   жіктеу   барынша  кеңінен   таралған.

1.2 Физика оқытуда  ақпараттық технологияны қолданудың  психологиялы  педагогикалық  негіздері

Ақпарттық  технлогиялар оқу  тәрбие  процесінде    түр   үшін   қажетті шарт  құруға  көмектеседі.  Шындықты  көрсете  отырып   ғылымның     өмірдің табиғаттың  фактілерімен  тікелей операция жасауға мүмкіндік  береді.  Оқу   фильміне  жиналған   жекелеген    модельді  құрайды.  Психологтардың   айтуы   бойынша  сезімталдық  күй  белгілі  бір  шекте  ғана   ол   көрсететіңн нысанмен  байланысыты.  Үлгілік  модель   оқу  танымдық  процесстерде    қажетті  белгілі бөлшектерді белгілеуші  ретінде жүреді. Нысанның   үлгілік моделін ойша  көрсетілетін  немесе  материалды  жүзеге  асқан   жүйе  ретінде түсінеді.  Үлгілік модель   көрнеклігімен ерекшеленуі тиіс.  Модель  нысан   туралы  толыққандфы   білімнен тұрмайды. Ол   тек   ойлауға    және  көрініске  арналған   материал  беретін  қайнар көзі  болып  табылады.  Барынша   мәнісін  белгілеу,  таңдауды үлігілік  модельдің  авторлары   жүзеге  асырады.  Көрініс   дыбыс   күй   құра   отырып,   олар  басты  бас  ныснның көрсетілуіне  арналған  и құрал   іздейді   және  сеізмталдық  күйден  логикалық ойлау үшін көпірді  қкамтамасыз  етеді,   өйткені   үлгілік  модель   арқылы  алынған  нысан   құрылымды туралы білімді  түсінкті   және   теоретикалық   қорытындыларды  қалыптасрыту  өте маңызыды.

Ақапарттық  технология модельдердің дәстүрлі модельден  айырмашылығы   неде?

Біріншіден,   тек  видео   және  кинофильдерде  ғана  емес,    слайд   фильмдерде  және   диагозатив   немес   транспорант   серияларына  тиісті  динамикалық.  Бұл   динамикалық  негізі   тек   экрандағы  нысан  қозғалысында  ғана  емес,  сондай-ақ   барынша  маңызды  нысан немес құбылыс  негізін   белгілеу   мүмкіндігін   қамтаммасыз  ететін  монтаждауда  да жатыр. Монтаж құбылысының   тереңдігіне   неуге, нақты  шындықтың  негізін   табуға  мүмкіндік  береді, мысалы  оның  көмегімен  кристалдардың  түзілуін,  клетканың  бөлінуі мен   өмсуін  көруге  болады, айдың  көрінбейтін  жағына баруға  және  100   жыл  бұрын  болған  жағдайлардың   куәсы   болуға  болады.

Бірақ   монтаж  тек жағдайдың  себептік   тізбектілігін  ғана көрсетпейді,  сонымен  бірге   белгілі   идеяны,  ойды  алып  жүреді,  және  бұл  идеяны   қозғалыста ашады.   Оқу  процесстері   шарттындағы  монтаж – инструмент  оқушының   ойын   қалыптасрыу  құралы.

Екіншіден,  кеңстікпен  уақытқа билік  жүргузі. Ж АТҚ оқушыларға  өткен жылдардағы  ашылулар мен  мұжит тереңігіне бойлау,  ғарышта  болумен  байланысты    жағдайларды  көрсетуге   мүмкіндік  береді.  Ақпараттық   технология құралдарының бұл ерекшелігі  сезімталдық қабылдау сферасын кеңейтетін таным құралын   жасайды. Ү шін шіден әр  түрлі  анализаторларға  бір   мезгілде  әсер ету.   Мұндай  синтетикалық  әсер  күшті  сезімталдықпен   ерекшеленеді.  Ол  қатысу әсерін,  қатысу сезімін  жеңеді.  Яғни  сезімталдық   күйден  логикалық  ойлауға оңай  өтет ін  база,   қажетті  сезімталдық негіз   құрады.  

Оқу  мсатериалдық сезімталдық   бояуы  таным  процесін  белсенді  теіп, меңгеру  тереңдігін қамтамасыз етеді. Психологтардың  көзқарасы бойынша,  эмоция-интуиция  топырағы,  олар  көрініс  ассоциация  тудырады, ақпарат іздеуді концентрациялайды. Ит басты  артықшылығы    оқушылардың тікелей   ойлау  процесіне,  ойдыу туу  және  құрылу  процесіне  қабілеттілігі   болып  видеофильм,   оқу   радиобағдарлама   деопозитивтердің   сериясы алдыда  өтетін   жеке бөлімге,  курсқа,  тақырыпқа қызығушылығын тудырушы  себер рөлінде болуы мүмкін.

Мұндай  үлгілік    модел  міндеті  - мақсат қою,  іздеуге   бағыт  беру,   қажет болса  таң қалдыру. Психологтар ақыл-ой  белссенділігі   қызметінің  эмоционалды   уайымдауларға  тікелей  тәуелдігін   айтады.  Сезім     танымдық   қазметпен  өзара  байланыста  болады.  Олар  оқушылармен нақты  шындық негізінде   көрініс  таба   отырып,  одан  өздері  бастау  алады. 

Мысалы,  дәлелдеу  принципі  оқушылармен  қолданылады:  көңіл  аударуды  бірден  күшейту  үшін, сезім талдықты  жоғарылату  үшін  фильм  басындағы  мотвациялық   кадрларға   жеке  эпизод   беріледі.    
Егер  фильмнің  бастапқы  кадрларында  мотив  қойлмаса,  онда  оқушылардың материалдарды  ары  қарай  баяндауға  қатынасында  қауіптлік  туады.

ИТ оқушыларды жаңа  фактілермен мағлұматтарды  хабарлау  процесіндегі    өз  бетінше   білім   алуға   үйретуі  мүмкін. 

Тапсырманы  шешудің  бірнеше  жлы   болуы  мүмкін.

Видеофильмдер,  мультимедиа,  телевидненье ғылыми ашылу   жолдарын олардың тарихын  іздеуді көрсетуі мүмкін. Бірақ  педагогикалық   тиімділікке  ғылым тарихы  идея күресі  ретінде  көрсетілген жағдайда   қол   жеткізуге  болады.  Мұндай  дидактикалық   ақпараттық   құралдарының   басты артықшылығы    оқушы ойын  белсенді  тегі қаншалықты  талдау  болса,  соншалықты факті жинауға   үйретеді.

Үлгілік  модель -  бақылау  әдетін  қалыптасыру  құралы.    Адам  қызметін де бақылай   білу  рөлі  бірден  өсіп  келеді.   Бірақ  бақылауға   қабілеттілік   берілген   тапсырмаға   және  оны  тануға  белгілі  бір   қатынасты   үйрену  нәтижесі.   ИТ    әдете  оқушыларда  бақылау  қасиетін  қалыптастыру мүмкіндігін  қалыптастырады.  Олар  үлігі   модельдің  басында    бақылау  мақсатын анықтайтын,  мотив  немесе  қондырғыдан  тұрады,   содан  кейін   басты  ісін   белгілей   отырып,    бақылаудың таңдауын  қамтамасыз  етеді. Қорытындылай келе  үлгілік модельді   өз   бетінше  бақылауға   тапсырма мен  қорытындыларды  қарастырған   дұрыс.  Мұндай  тапсыромалар  күрделі  болмауы тиіс,   бірақ белгілі  фактілердің   оқушылардан    болжамын   талап етуі  тиіс. 

Бақылау әдетін қалыптастыру үшін, әрине слайд фильмдер,    диапозитивтер, транспоранттар, эпионысандар қолайлы. Олар  диктордың көмегінсіз   өз  бетінше   бақылауға мүмкіндік береді.   

Үлгілік модельдің  рөлі басты тәсілмен, іске қосатын  шығармашылық көрінісінің даму процесінде маңызды. Видео мен телевидениенің жекелеген қабылдаулары тікелей көрермен ойына, оның білім, тәжірибесіне негізделген , олар мысалы көрсетіілген бөлігі борйынша толық құруға көмектеседі.

Үлгілік модельдердің түсінік қалыптастырған кезде қолдануға  болады. Түсінік әдетте ұзақ талдау мен синтез фактілердің , құбылыстардың, бақылаулардың нәтижесінде жинақталады. Кино, видеофильмдер бұл процесті уақыт жағынан қысып бастысын белгілеуі мүмкін, сөйтіп түсінік қалыптастыруды тездетеді.

Дидактикалық  ақпараттық құралдар педпгогке жаңа білімді мазмұндауға, түсінік қалыптастыруға, сондай-ақ практикалық білімді тексеруді қызықты, таңғаларлық етуге көмектеседі. Бұған кілт дыбыстық берілісте немесе экранда фактілердің проблемплық мазмұндалуында жатыр. Оқытудың ақпараттық құралдарының өзіндік ерекшелігі оқушыларға білім мен білмеу арасындағы қарсы пікірді қызықты ашуға, сұрақтар қоюға мүмкіндік береді, бұл сұрақтардың шешімі өз бетінше теориялық және практикалық әрекет етуді, қиыншылықтарды жеңе білуді талап етеді.

Сол  уақытта  физика сабағында ақпараттық құралдармен  құрылған мәселелік жағдай, тек осы құралдардың өзіндік ерекшелігі ескерілген жағдайда ғана тиімді болады. Егер мәселе сөзбен немесе оқулықпен тез туындаса, онда мұндай сабаққа ақпараттық технология құралдарын енгізу жасандылық сезімін тудырады және пайдасы аз. Анық жағдай, ақпараттық технология құралдарының өзіндік ерекшелігі сабаққа дәстүрлі әдістемелік қатынаста оқу сабақтары былай ажыратылады:

• мұндай сабақты екі мұғалім жүргізеді, мұғаліммен қатар түсіндіруде, әнгімелеуде, сұрақ қоюда ақпараттық техника қатысады. Әрине, бастысы- «оқушы- оқытушы» байланысын жүзеге асырушы педагог болып қала береді. Бірақ белгелі бір сәттерде сыныптағы мұғалім ақпараттық технология құралдарына оқу ақпаратының көзі ретінде, оқу құралы ретінде яғни таным процесін бақылаушы және басқарушы, жүргізуші ретінде жол береді.
• Сабақтарда қазіргі заманғы ақпараттық техника оқытудың дәстүрлі құралдары- оқулық, муляж, кестелермен бірге кешенді орындалады. АТҚ қолданумен өтетін сабақтар дидактикалық принципті ескере отырып құрылған жүйе негізі болуы тиіс.
• Сабақтың барлық кезеңдерінде жұмыс формасы өзгереді.

АТҚ қолданудың мүмкін болатын мысалдарының нұсқасын келтірейік:

1) Жаңа материалды  баяандау кезеңінде: фильмі көріп  біткеннен кейінгі әңгімелесу; диапозитивтерді  көріп параллель талқылау; фыоно  құжатты педагог түсіндірумен бірге фрагментті тыңдау.; видео-радиоэкскурсті; түсіндіруден , әңгімелесуден кейін жіне арнайы тапсырманы құрғаннан кейін видеофильиді көру;

2) Білім бақылау  кезеңінде: видеофильмде қойылған  сұрақтарға жауап беру; бақылау  фонодиктантын орындау; көрген слайд- фильмнің мазмұнын айту; қаралған кинофильмде ұжымдық түсінік айу және тағы басқалары.

Ақпараттық  техзнология сабақтың барлық кезеңінде  педагогтің жұмыс сипатын өзгертеді: педагог оқытушы құралдардың  кешенін құрушы автор рөлінде болады. Бұл жаңа тапсырма үлгілік модель жасаушыларға да, әдіскерлерге де сеніп тапсырылмайды: кешен тек мына жағдайда ғана тиімді болады, егер ол осы оқу ұжымының оқушыларының ерекшеліктерін және барлық оқу құралдарының өзіндік ерекшеліктерін, тақырып мазмұнын ескерген жағдайда анықталған болса.

Адам  қызметінің психологиялық теориясы, әсіресе  оқу қызметігде барынша оптималды  деп оқытудағы ақпараттық технология меңгерудің үш сатылы моделін айтуға болады.:

Бірінші саты қарапайым компьютерлік сауаттылықтың және ақпараттық мәдениеттің дамуымен байланысты.;