Инвестиция және оны есепке алудың теорилық неігіздері

 

   Рак = Σ  Дt/(1+к)^t            Мұндағы, Дt – кезең үшін күтілетін дивиденд;

           t=1                                              к – акция бойынша қажетті табыс       

                                                                     деңгейі;

                                                              Σ – 1-ден шексіздікке дейін   кезең ішінде болашақ дивидендтің   дисконтталған құнының  сомасы;

                                                              Рак -  акцияның нарықтық құны.

Егер инвестор акцияны 1 жыл  ұстап және акцияның құнын n мөлшерлемесі бойынша өсірсе, онда акцияның ағымдағы құны мынадай болады:

Р=Д+Р(1+n)/1+і немесе Р=Д/і-n

Мұндағы:Д-жыл соңына күтілетін  дивиденд

n-жыл бойындағы акцияның  өсу қарқыны, %і-дисконттың мөлшерлемесі

 

3.3. «Сарыарқа» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық

компаниясы» АҚ инвестициялық жобаларды іске асыру

 

«Сарыарқа» әлеуметтік-кәсіпкерлік  корпорациясы» ұлттық компаниясы»  АҚ-ның (бұдан әрі - Компания) стратегиялық мақсаты - тауарлар мен қызметтер  шығару, сонымен бірге пайдалы  қазбаларды өндіру мен қайта өңдеу  жөніндегі жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарды кеңейтуге, қайта жаңартуға  және техникалық қайта жарақтандыруға, сондай-ақ жаңаларын құруға бағытталған  өзін ақтайтын және тиімді инвестициялық  жобаларды қаржыландыру жолымен  мемлекеттік активтерді тиімді басқаруды  арттыру болып табылады.

Компанияның 2010 жылға арналған мақсаты активтерді заңды тұлғалардың  жарғылық капиталына үлес ретінде тиімді пайдалану жолымен Компанияның  шығынсыздығына қол жеткізу болып  табылады.

Көрсетілген мақсатқа қол  жеткізу үшін мынадай міндеттерді  шешу көзделеді:

компанияның бизнес-жоспарының шығыс бөлігін әзірлеу;

компания активтерін есептей  отырып кіріс көздерін айқындау;

еншілес компаниялардың стратегиялары  мен бизнес-жоспарларын әзірлеу;

компанияны және оның еншілес  құрылымдарын корпоративтік басқару жүйесін жасау;

компанияның шоғырландырылған бизнес-жоспарларын әзірлеу;

компанияның инвестициялық  жобаларға қатысу шарттарын әзірлеу;

қолда бар активтерді пайдалана  отырып инвестициялық жобаларды  іске асыру;

компанияның жиынтық кірісін алу.

2010 жылы Компания жарғылық капиталды республикалық бюджет қаражаты есебінен 3 000 млн. теңге мөлшерінде ұлғайтуды жоспарлап отыр, соның ішінде:

2 000 млн. теңге Астана  қаласында «Жаңа өнеркәсіп аймағының (индустриялық парк) инфрақұрылымын салуға»;

1 000 млн. теңге жеке  отандық және шетелдік капиталдың  қатысуымен біріккен инвестициялық жобаларды іске асыруға.

Компания 2010-2011 жылдар кезеңінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі инвестициялық жобаларға қатысуы үшін 20 кен орны объектісі бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын алуды жоспарлауда.

Компанияның кірістері 2010 жылы - 2 137,85 млн. теңгеге, 2010 жылы - 2 807,72 млн. теңгеге және 2011 жылы - 3 429,36 млн. теңгеге жоспарлануда.

Шығыстар 2010, 2011 жылдары тиісінше 254,99 млн. теңге, 270,29 млн. теңге және 286,51 млн. теңге деңгейінде жоспарланды.

2010 жылдың қорытындылары бойынша Компания 1 318 млн. теңге мөлшерінде таза кіріс алуды жоспарлап отыр, соның 50%-н республикалық бюджетке аудару жоспарлануда.

2010 және 2011 жылдары таза кіріс жылдар бойынша тиісінше 1 772,00 млн. теңге және 2 200,00 млн. теңге көлемінде жоспарланды, оның 50%-ы акциялардың мемлекеттік пакеттеріне дивиденд ретінде төленетін болады.

 

Кесте 3.8 Қазақстан Республикасының  жұмылдырылған инвестицияның құрылымы

Инвестициялар (млн. теңге)
Компаниялардың атауы	2007 ж. факт	2008 ж. бағалау	2009 ж. болжам	2010 ж. болжам	2011 ж. болжам
«KEGOC» АҚ	7120,60	13838,80	32178,60	23304,90	10500,00
«ҚазМұнайГаз» АҚ	150370, 00	239891, 09	228403, 19	157791, 56	157791, 56
«Қазатомөнеркәсіп» АҚ	28208,50	162655, 40	70770,60	51941,90	20696,40
«Қазақтелеком» АҚ	38807,70	56271,50	36586,62	38726,06	59577,00
«Қазпочта» АҚ	2114,10	5069,32	2858,70	2752,00	1627,50
«Қазақстан темір жолы» АҚ	76523,00	140980, 00	82170,00	82765,00	86590,00
«Ұлттық ақпараттық технологиялар» АҚ	35,14	120,00	100,00	80,00	100,00
«Азық-түлік корпорациясы» АҚ	5273,63	1010,50	30027,24	26801,33	318,33
«Қазақпарат» АҚ	-	-	-	-	-
«Қазақстан инжинирингі» ҰК» АҚ	343,20	170,00	258,00	320,00	350,00
«Қазақстан Ғарыш Сапары» ҰК» АҚ	287,88	473,90	19051,56	13335,03	3915,06
«Kazsatnet» ҰК» АҚ	1425,00	4880,68	8590,99	8717,22	8318,73
«Сарыарқа» ӘКК» АҚ	-	8000,00	3000,00	600,00	743,00
Жиыны	310508, 75	633361, 19	513995, 50	407135, 00	350559,69

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

 

Сонымен курстық жұмысымды  қорытындылайтын болсам менің бұл  курстық жұмысым үш бөлімге бөлініп  жасалынған. Бірінші бөлімі «Инвестиция  және оны есепке алудың теорилық неігіздері»  деп аталады. Мұнда инвестиция жүйесінің  теориялық негіздеріне зерттеу  жасалынған болатын.

Жалпылай алғанда, инвестиция дегеніміз  бүгінгі күні қолда  бар ақшаны, мүлікті және басқа  да заттарды, яғни капиталды қандай да бір өндірісті дамыту үшін жұмсап, сол арқылы келешекте, яғни алдағы уақытта  пайыз түрінде немесе басқадай үлкен  кәсіпкерлік табыс табу болып  табылады.

Бұл жоғарыда айтылған процеспен  екі фактор байланысты болып келеді. Оның біріншісі-уақыт, ал екіншісі-тәуекелділік (тәуекелге бару). Сонымен қатар инвестиция экономикалық өсудің негізі бола отырып, елдің әлеуметтік дамуына жағдай жасайды. Осы айтылғандармен қатар инвестиция экономикалық дамудың жоғарғы және тұрақты қарқынын қалыптастырудың, ғылыми-техникалық прогресс жетістіктерін өсірудің, инфрақұрылымды дамытудың маңызды факторы болып саналады.

Инвестицияның көзі болып  жаңадан жасалған қосымша құнның, яғни таза табыстың пайдаланылмай сақталған  бір бөлігі саналады. Басқаша айтатын  болсақ, инвестиция көзі-жаңадан жасалынған құн немесе таза табыстың сақталатын бөлігі болып табылады. Шаруашылық субьектілері немесе кәсіпкерлер инвестицияны өзінің таза табысының есебінен, өзін-өзі  қаржыландыру немесе ол үшін сырттан  несие алу арқылы жасайды.

Курсық жұмысымның екінші бөлімі « Инвестиция есебінің әдістері: үлестік қатысу әдісі, сатып алу  құны әдісі » қолданылуы.

Инвестиция мына 2 әдіске салынады:

• Үлестік қатысу әдісі;
• Құндық әдіс (немесе құн әдісі).

Үлестік қатысу әдісі - бұл  әдіс бойынша инвестиция сатып алған  кезде сатып алынған күні бойынша  есептелінген, кейін тәуелді шаруашылық серіктестігінің таза активіндегі  өзгерістерді инвестордың үлесінің мойындалуына қарай оның, яғни инвестицияның  құны өсіп немесе кеміп отырады. Инвестордың  тәуелді шаруашылық серіктестігінің  таза табысындағы немесе зиянындағы үлесінің өзгеруі оның қаржы шаруашылық қызметінің нәтижелері туралы есебінде табыс немесе зиян ретінде мойындалады. Үлестік қатысу әдісін қолданған  жағдайда инвестицияның баланстағы құны инвестициялардың тәуелді шаруашылық серіктестігінің таза табысындағы  немесе зиянындағы үлесінің мойындалған  бөлігінде өсіп немесе кеміп отырады  және де ол табыс немесе змян ретінде  танылады.

 Құн әдісі — инвестицияны алу кезінде сатып алу құны бойынша көрсетілетін есептік әдіс. Инвестордың қаржылық-шаруашылық қызметінің нәтижелері туралы есепте инвестиция табысы тәуелді шаруашылық серіктестігінің жинақталған жалпы таза табысының сомасынан тиісті дивиденттердің мөлшері алынғаннан кейін барып мойындалады.

Курстық жұмысымның үшінші бөлімі «Қаржылық инвестиция есеб». Қаржылық инвестиция – ол акция, облигация және басқа да құнды қағаздар мен банктегі депозиттерге салынған  салымдар.

Олар қысқа мерзімді (12 ай ішінде айналымда болатын) және ұзақ мерзімді (12 айдан астам мерзім) болып  танылады.

Қаржылық инвестициялардың есебі  ХҚЕС сәйкес №32 «Қаржылық  құралдар: танылып және ақпарат беру», №39 «Қаржылық құралдар: мойындауы  және бағалануы» №2ҰҚЕС стандартарда қарастырылады.

Қаржылық инвестицияларды  ақпараттау барысында бухгалтерлік есеп шоттарының жұмыс жоспарында  І және ІІ бөлімдерінде  1100-1150, 2000 -2040 шоттар қарастырылған.

Еліміздің нарықтық экономикалық жолымен дамуы барысында қаржылық инвестициялардың маңызы зор. Ал біздің еліміздің экономикасын көтеру үшін қаржылық инвестицияны тарту бүгінгі  күні аса қажетті болып отыр. ҚР-ның  қаржы нарығы әлемдік деңгейде жаңадан  бой көтеріп келе жатқан қаржы  нарықтарының қатарына жатады,ал қаржы  нарығы келесі нарықтардан пайда  болады:

• валюталық нарық;
• құнды қағаздар нарығы;
• несие-капиталы нарығы(ақша нарығы);
• асыл тастар нарығы (алтын нарығы);

Қаржы нарығының айрықша  бөлігі ол құнды қағаздар нарығы және де бұл бойынша осы кезде қалыптастыру процесі аяқ басып келеді. Ал қаржылық инвестициямен осы құнды қағаздар нарығы тікелей байланысты. Елімізде мыңдаған акционерлік қоғамдар мен  басқа да шаруашылық субьектілері, жүздеген сақтандыру компаниялары, инвестициялық  және мемлекеттік емес зейнетақы  қорлары тіркелген. Осы жоғарыда аталған субьектілер барлық құнды  қағаздар нарығының потенциялды  қатысушылары қатарына жатады. Олардың  кейбіреулері эмитент, ғни айналымға  құнды қағаздар шығарушылар болса, ал екіншісі инвестор ретінде қызмет атқарады. Шаруашылық субьектісіне жаңа технология енгізу, өндірісті модернизациялау, реконструкциялау әрқашан ірі капитал  салымын керек етеді. Ал мұндай жұмысты  атқару үшін өндірушілерде әр уақытта  капитал бола бермейді. Бұл шаруашылық субьектілері қарыз капитал нарығына несиелер мен заемдарының қаражаттарын,айналымға  акциялары мен облигацияларын шығарса, онда елімізде бағалы  қағаздар нарығы пайда болады.

 

 

 

 

 

Пайдаланылған ақпарат көздері

 

1.Қазақстан Республикасындағы  «Бухгалтерлік есеп және қаржылық  есептілік туралы»  2007 жылғы  28 ақпандағы Заңы;

2. Қазақстан  Республикасында «Зейнетақымен  қамсыздандыру туралы» Қазақстан Республикасының 1997 ж. 20 маусымдағы № 136-1 Заңы;

3. 39 ХҚЕС (IFRS) стандарты, Алматы, 2005 ж;

4. Қаржылық есептілікті  ХҚЕС сәйкес құрастырушы ұйымдарға  арналған бухгалтерлік есептің  жұмыс жоспарын дайындау бойынша  нұсқау. «БИКО» баспа үйі Алматы  қаласы 2006ж.

5. Сейдахметова Ф., Сейдахметова  З., Сейдахметов Г. Международные  Стандарты Финансовой Отчетности. - Алматы, 2003г.

6. Разъяснение Международных Стандартов Финансовой Отчетности.

7. Тулешова Г.К. «Финансовый  учет и отчетность по международным  стандартам», Часть 1 и Часть  2, г. Алматы, 2005г;

8. Әбдіманапов Ә.Ә.\\ «Бухгалтерлік  есеп теориясы мен принциптері»\\ Алматы, «Айан», 2001 ж;

9. Кеулімжаев Қ.К., Әжібаева  З.Н., Құдайбергенов Н.А.\\ «Бухгалтерлік  есеп принциптері»\\ оқу құралы, Алматы, «Экономика», 2003 ж;

10. Мырзалиев Б.С., Сәтмырзаев  А.А., Әбдішүкіров Р.С.\\ «Бухгалтерлік  есеп теориясы және тәжірибесі»\\ оқулық, Алматы, «Экономика»,   2008 ж;

11. Радостовец В.К., Радостовец  В.В., Шмидт О.И., Ғабдуллин Т.Ғ.\\ «Кәсіпорындағы  бухгалтерлік есеп»\\ Алматы, Қазақстан-Аудит  орталығы, 2002

12. Әбдіманапов Ә. «Бухгалтерлік  және қаржылық есеп принциптері» (Халықаралық стандарт). Оқулық. Алматы, 2006

13. Төлешова Г.Қ. Дамыған  қаржылық есеп.-Алматы: Экономика, 2005ж.

14. Қазақстан Республикасы  қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын  реттеу мен қадағалау агенттігінің  ресми сайты – www.afn.kz

15. Қазақстан Республикасының  қаржы министрлігі – http://minfin.kz/

16. Қазақстан Республикасының  үкіметінің ресми сайты – http://kz.government.kz/

17. Инвестициялар туралы Қазақстан Республикасының 2003 ж. 8 қаңтардағы N 373-II Заңы

18.Әубакіров Я.Ә., Экономикалық  теория негiздерi: Оқулық / [Я. Әубәкiров,  М. Есқалиев].- Алматы: Эверо, 2004.- 480 бет

19. ҚР «Бухгалтерлік есеп  жэне қаржылық есептілік туралы»

заңы, 28 ақпан 2007 ж.

20. Халықаралық қаржылық  есеп стандарттары. ХҚЕС ресми

толық аудармасы, 2007ж. 1қаңтарындағы жағдай бойынша. М: Аскери, 2007 ж.

21. Қаржылық есептілікті  ХҚЕС сәйкес құрастырушы ұйымдарға  арналған бухгалтерлік есептің  жұмыс жоспарын дайындау бойынша  нұсқау. «БИКО» баспа үйі, Алматы  қаласы, 2009 ж.