Азия мен Африка елдерін отарлау

Қытай, МХР, КХДР. Қытайдағы азамат соғысы және халық революциясының жеңісі. Әлеуметтік даму проблемалары. ҚХР жариялау, негізгі даму кезендері. 50-жыддарғы әлеуметтік-экономикалық қайта құрулар. КСРО-мен достасу. Мао Цзэдун, Чжоу Эньлай. "Үлы секіріс" саясатына өту. "Мәдени революция". Маоға табыну. 1964 жылғы атом бомбасын игеру. 1976-1978 жылдардағы ішкі тартыс. Дэн Сяопин бағдарламасы. 80-90 жылдардағы экономикалық реформалардың нәтижелері. Қазіргі кезендегі Қытайдың ішкі-сыртқы саясаты.

Монғолиядағы 50-80-жылдардағы қайта құрулар. Капитализмнен "өтіп кету" проблемасы және Моңғолия тәжірибесі. 90-жыддардағы әлеуметтік-экономикалық даму. Ұлттық егемеңдік бағыты.

Солтүстік Корея. Технологиялық секірудің механизмі мен нәтижелері. КХДР-ның социалистік жолға түсуі және дамуы. Әлеуметтік-экономикалық қайта құрулар. Ким Ир Сенге табыну. Солтүстік Кореяда тоталитарлық режимді жүзеге асыру. Қазіргі кездегі жағдайы және сыртқы саясаты.

Оңтүстік-Шыгыс Азия елдері (АСЕАН). Отаршылдық жүйенің күйреуі. Үндіқытайдагы тәуелсіз мемлекеттер. Въетнамның екіге белінуі. ВДР-ның дамуы. Оңтүстік Вьетнам халқының АҚШ үстемдігіне қарсы күресі. Вьетнам соғысы. Вьетнам бірігуі. Хо Ши Мин. Лаос, Камбоджа, Иңдонезияның тәуелсіздікке жетуі және дамуы. Сукарно. 1965жылғы қанды оқиға және Сухарто диктатурасы. 1998 жылы елдегі ереуілдер. Жаңа үкімет орнауы. 1999 жылғы сайлау нәтижесі. АСЕАН және қазіргі даму бағыттары.

Үндістан, Пәкістан және Оңтүстік Азиядағы басқа елдер. Оңтүстік Азия елдерінің тәуелсіздікке жетуі. Олардың саяси және экономикалык даму жолдары. Капитализмнің үшінші моделі. Д. Неру, И. Ганди. "Неру бағыты". 80-90 жылдардағы Үңдістан. Әлеуметгік тұрақтылық пен ұлттық бірлік мәселесі.

Пәкістан Ислам Республикасының құрылуы мен дамуы. М. Джинна. Кашмир мәселесі және Үндістанмен болған соғыстар. 50-80 жылдардағы экономикалық-саяси жағдай.

90-жылдардағы Пәкістан. 1970-1971 жылдардағы оқиғалар және Бангладештің құрылуы. Бангладештегі саяси-экономикалық өмір. Шри Ланка, Мьянма, Непал. Даму қезендері. Ішкі-сыртқы саясаттары. Тайвань, Гонконг, Сингапур. Әлеуметтік-экономикалык, және саяси даму. Оңтүстік Азия елдері және әлемдік мәселелер. Ядролық қаруды сынау және оның салдары.

Орта  Шығыс елдері. Иран. Ауғанстан. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі саяси-әлеуметтік және экономикалық даму. Ирандағы 40-жылдар соңындағы халықтық қозғалыстар. 1951 жылғы Мүса Садық үкіметінің шаралары. Иран мұнайы. Мұнай өндірісін дамыту жоддары. "Ақ революция" реформалары. Шах үкіметінің 70-ші жылдардағы саясаты. Саяси-әлеуметтік дағдарыс және Иран революциясы. Аятолла Хомейни. Иран Ислам Республикасының дамуы. Ирактың шабуьшы, оған тойтарыс беру. Қазіргі кездегі жағдайы.

Ауғанстанның 50-60-жылдардағы дамуы. Экономикалық өзгерістер. 1973 жылғы төңкеріс және М.Заһир шахтың биліктен кетуі. Республика өмірі. 1978 жылғы сәуір төңкерісі. Ауғанстандағы азамат соғысының басталуы. 80-90 жылдардағы Ауғанстанның саяси жағдайы. КСРО-ның Ауғанстанньщ ішкі өміріндегі саясаты және оның халықаралық беделінің төмендеуі. Кеңес әскери күштерін шығару. Елдегі жағдай. Ауғанстанның қазіргі ішкі жағдайы.

Түркия. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі саяси-экономикалық дамуы. Демократиялық партияның құрылуы. Түркияның 60-90 жылдардағы дамуы. Ішкі және сыртқы саясат. 1960 жылғы әскери төңкеріс. Т.Өзал саясаты. 90-шы жылдардағы Араб елдері. Азиядағы жылдардағы даму ерекшеліктері. Қазіргі саяси-әлеуметтік өмірі.

 Араб елдері. Азиядағы  араб елдерінің соғыстан кейінгі жағдайы. Араб бірлігі. Сирия мен Ливанның тәуелсіздікке жетуі. Палестина мәселесі. Палестина соғысы, арабтардың жеңіліске үшырауы. Ирак. Багдад пактісі. 1958 жылғы Ирак революциясы. БААС. Елдің 60-90-жылдарғы жағдайы. С. Хусейн саясаты. Араб түбегіндегі елдер. Аден, Йеменнің бірігуі. Парсы бұғазындагы әмірліктер. Араб мұнайы. Ливан жағдайы. Азаматтық соғыс және басқа араб елдері. 90-шы жылдардағы Палестина мәселесін реттеу үшін күрес. Израильдің саясаты. Біріккен араб республикалары құрамындағы Сирияның дамуы. Африкадағы араб елдері. 1952 жылгы Мысырдағы революция, оның мәні. Г.А.Насер үкіметінің ішкі-сыртқы саясаты. Суэц дағдарысы. 1956, 1967,1973 жылдардағы соғыстар. А.Садат әкімшілігі. Кэмп-Дэвид процесі. Израиль-Мысыр бейбіт бітімі және оған қарсыласу. X. Мүбарак кезіндегі Мысыр. Магриб елдерінің 60-90 жыддардағы тәуелсіздікке жетуі және дамуы. Алжир, Тунис, Марокко, Судандағы әлеуметтік-экономикалық ілгерілеулер. Ливиядағы 1979 жылгы революция. М.Каддафи саясаты. Араб халықтарының өміріндегі Ислам.

Африкадагы араб мемлекеттерінің қазіргі жагдайы. Тропикалық және Онтүстік Африка елдері. Отарлық жүйенің күйреу кезендері. 1960 жыл — Африка жылы. Ұлт-азаттық революциялар. Жас мемлекеттердің даму жолдары. Жаңа отаршылдық саясат. Африканы "қырғи қабақ соғыстың" шеңберіне итермелеу. Этникалық жанжалдар. Африканың бірлігі туралы мәселе. Азық-түлік және қаржы жағдайы. Әлеуметтік-экономикалық және саяси өзгерістер. Нәсілшілдікті жою. Н.Манделаны Оңтүстік Африка Республикасының президенттілігіне сайлау және оның саясаты. Африка — үлкен даму жолына түскен құрлық.

1945-2009 жылдардагы халықаралық ңатынастар (2 сагат)

Согыстан  кейінгі жылдардағы халықаралық мәселелерді реттеу. Еуропа мен Азияда әскери-саяси блоктардың қүрылуы. "Қырғи қабақ соғысы" және әскери қақтығыстар. Атом қаруын сынау, т.б. жаппай қырып-жою қаруларын жасау. Халықтардың бейбітшілікке үмтылуы. Бейбіт өмір сүру принциптері. КСРО-Қытай жанжалы. Кариб дағдарысын реттеу (Н.Хрущев, Д.Кеннеди). 1963 жылғы ядролық сынақтарды жою туралы шарт.

1970-1980 жылдардағы халықаралық қатынастар. 70-жылдардағы шиеленісті бәсендету шаралары. Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтасу жөніндегі 1975 жылғы Хельсинкидегі келісім. Стратегиялық және қарапайым қаруды қысқарту туралы келіссөздер. 70-80-жылдардагы халықаралық  катынастардың шиеленісуі. КСРО-ның жанжалдар туғызуы (Еуропада, Латын Америкасында, Африкада, Азияда). Соғыс пен бейбітшілік мәселелерінің адамзаттың әлемдік проблемасына айналуы.

80-жылдардың  соңы - 90-жылдардагы халықаралық қатынастар. Аймақтық жанжалдар проблемасын реттеу үшін күрес. Таяу Шыгыс, Африка, Латын Америкасы. БҰҰ қазіргі замандағы орны. Әртүрлі елдердегі бейбітшілікті нығайту мен адамзаттың өмір сүруі қозғалысының өсуі. 90-жылдардағы еуропалық процестің (Хельсинки) дамуы.

КСРО-ның құлауы. Жер үшін дау-таластар (Кавказ, Орта Азия, Қара теңіз жағалауы). Еуропа ынтымақтастығы. Еуропа Одағы. АҚШ пен НАТО-ның күшеюі. Югославиядағы жанжалдар. Таяу Шығыстағы жағдайлар. Оңтүстік Азиядағы оқиғалар. Қиыр Шығыстағы мәселелер. Шекара жөне жер таластарын реттеу. Ресей-жапон арал тартыстары.

Қазіргі кезеңдегі халықаралық қатынастар. Әлемдік мәселелер: соғысты болдырмау, жаһандану, экология, су, азық-түлік, халық санының өсуі т.б. Қазақстанньщ әлемдік сыртқы саясаттағы орны.

XX-ХХІ ғасырдагы мәдениет, ғылым, техниканың дамуы (2 сагат)

Ғылыми-техникалық прогресс. Ғылым мен техникадағы жаңалықтар (физика, биология, химия, металл қорыту, медицина, кибернетика, электроника т.б.). Ғарышты игеру. Ғылыми-техникалық революцияның әлеуметтік және экологиялық салдары. Мәдениеттің жалпыламалық және ұлттық негіздері (Еуропа, Америка, Азия, Африка). Дәстүрлік және авангардизм. Ағарту ісінің дамуы. Қоғамды ақпараттандыру және адамның рухани өмірі. Әлем мәдениетінің жақындасуы. Әдебиет пен поэзия. Сурет пен сәулетшілік. Өнердегі адам мен халықтың орны.

Қорытынды (1 сагат)

 

ІІІ. ОҚУШЫЛАРДЫҢ ДАЙЫНДЫҒЫНА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР

 

6- сынып

Білім алушылар:

•           алғашқы өркениет ошақтарын;
• шумер – аккад қала мемлекеттерінің дамуын;
• Хаммурапи тұсында Вавилонның дамығанын;
• Ассирияның әскери мемлекет болғанын;
• филистимляндардың палестиндіктердің арғы тегі екендігін;
• Финикияның қала-мемлекеттерден құралғандығын;
• Египетте ірі өркениет ошағы болғандығын;
• пирамидалар мен сфинкстерді;
• ежелгі қытайдағы билік еткен әулеттердің атын;
• ұлы Қытай қорғанын;
• үнді өркениетін;
• үнділіктердегі касталық құрылысты;
• ежелгі Грекиянің  қалалар тарихымен сипатталатынын;
• Афиныда демократиялық басқару жүйесінің болғандығын;
• Римнің алғаш шағын қала-мемлекет болғанын;
• Римде республикалық, одан соң империялық жүйе өктемдік    

               еткендігін;

• ғұндардың батысқа жорығының ақтық кезеңінде батыс Рим

               империясының құлап, Римнің талқандауға ұшырағанын;

Білім алушылар:

• Хаммурапи заңдарынан алынған үзінділерге талдау жасай алады;
• қала-мемлекеттер ұғымына түсінік бере алады;
• пирамидалар мен сфинкстерге сипаттама жасай алады;
• Ұлы Қытай қорғаны туралы әңгімелеп бере алады;
• Үнділіктердегі касталарды ажырата алады;
• Акрополь, Зевс мүсіні жөнінде сипаттама жасай алады;
• демократия, республика, аристократия ұғымдарын ажырата алады;
• театр, актер, комедия, трагедия түсініктерін ажырата алады;
• грек және римдік шешендерді қазақ шешен-билерімен салыстыра алады;
• биліктің империялық және республикалық түрлерін ажырата алады;
• ғұндардың дүнижүзі тарихындағы орнына сипаттама бере алады;

 

 

 

7 - сынып

Білім алушылар:

• ортағасырлар ұғымының мәнін;
• Қытайда ортағасырларда өктемдік еткен әулеттерді;
• Үндістандағы Ұлы моғол билігін;
• Тадж-махал, оның ерекшеліктерін;
• ортағасырлардағы көрнекті ирандық билеушілерді;
• түріктердің батысқа жорығын және Түркия мемлекетінің қалыптасуын;
• Ұлы түрік империясының құрылуын, оның құрамына кірген елдерді;
• Моңғол империясының құрылуын;
• Араб елдерін;
• ислам тарихын;
• Франктер мекендеген аймақ пен оларды билеген әулеттерді;
• Испандықтардағы басқару жүйесін;
• белгілі ағылшын билеушілерін;
• Киев княздығы тарихын;
• Ресейдегі мемлекеттік құрылымдарды біледі.

 

Білім алушылар:

• Моғолстан мен ұлы Моғолдар билеушілерінің тегінің бір екендігін ажырата алады;
• түркия мемлекетін құрушылардың көне түрік ұрпақтары екендігін түсіндіре алады;
• моңғолдардың жаулаушылық әрекетіне сипаттама бере алады;
• ислам дінінің мәні мен мазмұнына қысқаша сипаттама жасай алады;
• Еуропадағы корольдік билік жүйесіне сипаттама бере алады;
• феодалдар мен шаруалар ұғымдарының мәнін ажырата отырып, сипаттама жасай алады;
• орыс княздықтарына салыстырмалы сипаттама бере алады;
• ортағасырладағы елдер мен мемлекеттер аумағын контурлық қартаға түсіре алады;
• XVIII – XIX ғасырлардағы Еуропа елдерінде капиталистік құрылыстың негізгі белгілерін;
• Англиядағы өнеркәсіптік төңкерісінің негізгі себептерін;
• XVIII – XIX  ғасырлардағы әлеуметтік күрестердің формаларын;
• буржуазиялық революциялардың себептерін және ерекшеліктерін;
• XIX ғасырдағы Ресейдің сыртқы саясатының мәнін және бағыттарын;
• Осман империясының қалыптасу мен даму ерекшеліктерін;
• Жапониядағы буржуазиялық революцияның өзіне тән ерекшеліктері  мен маңызын;
• Париж коммунасының мақсаты мен міндеттерін және еркешеліктерін;  
• буржуазиялық мемлекеттердің формаларын;
• отарлау саясатының мәнін;
• отаршылдыққа қарсы қозғалыстарды;
• XVIII – XIX  ғасырдағы дүние жүзілік мәдениеттің негізгі көрсеткіштерін біледі.

 

8-класс

Білім алушылар:

• «жаңа тарих» түсінігін ажырата алады;
• Жаңа тарихтың хронологиялық шеңберін сипаттайды;
• Жаңа тарихтың дамуының басты кезеңдерін ажырата алады;
• Жаңа тарих кезеңіндегі негізгі оқиғаларды сипаттайды;
• Капиталистік қатынастардың дамуының ерекшеліктерін түсіндіреді;
• Буржуазиялық төңкерістердің мәні мен сипатын ажыратады;
• Қазақстанға жоңғарлар шапқыншылығы тарихын айтады;
• Жаңа дәуір кезеңіндегі еуропалық және азиялық елдердің даму ерекшеліктерін ажыратады;

• Бірінші дүниежүзілік соғысының себептері мен салдарын;

• Ресейдегі XX ғасырдың басындағы революциялық қозғалыстың мақсаты мен міндеттері;
• Кеңес одағының құрылуының барысы;
• Азия мен Африкадағы ұлт-азаттық қозғалысының қайта жандануының себептері мен ерекшеліктерін;
• Екінші дүние жүзілік соғыстан кейінгі саяси өзгерістердегі жаңа мемлекеттердің құрылуын;
• XX ғасырдың екінші жартысындағы Шығыс елдерінің даму ерекшеліктерін және оның ортақ белгілерін;
• КСРО-ның ыдырау себептерін;
• ТМД-ның құрылуы және оған қатысатын мемлекеттерді;
• XXI ғасырдың басындағы Дүние жүзілік ғылыми техникалық дамудың ерекшеліктерін;
• XX  ғасырдағы тарихи дамудың негізгі кезеңдерін;

• XX ғасырдағы жетекші партиялар мен қоғамдық қозғалыстарды;
• тарихи фактілерді сипаттау және қорытындылауды;
• XX ғасырдағы ғылыми – техникалық прогрес дамуының негізгі кезеңдерін;
• негізгі ұлт – азаттық қозғалыстар және олардың маңызын біледі.

Білім алушылар:

• Қазіргі заман тарихы дамуының негізгі кезеңдерін ажырата алады;
• Екінші дүниежүзілік соғыс қаһармандары туралы түсіндіре алады;
• Қазіргі қарқынды дамудағы елдерді ажыратады;
• Азия мен Африкадағы ұлт-азаттық қозғалысының қайта жандануының себептері мен ерекшеліктерін түсіндіре алады;
• Екінші дүние жүзілік соғыстан кейінгі саяси өзгерістердегі жаңа мемлекеттердің құрылуы туралы түсінігі болады;
• XX ғасырдың екінші жартысындағы Шығыс елдерінің даму ерекшеліктерін және оның ортақ белгілерін ажырата алады;
• XX  ғасырдағы тарихи дамудың негізгі кезеңдерін сипаттайды;
• тарихи фактілерді сипаттайды және қорытындылай алады;
• XX ғасырдағы ғылыми – техникалық прогрес дамуының негізгі кезеңдерін сипаттай алады;
• негізгі ұлт – азаттық қозғалыстар және олардың маңызын түсіндіре алады;