Автор работы: Пользователь скрыл имя, 05 Октября 2015 в 20:28, реферат
Фреондар (лат. frіgor-суық) — тоңазытқыш машиналарда суытқыш реагент ретінде қолданылатын құрамында фторы бар қаныққан көмірсутектердің қосылыстары. Фтор жер бетінде кең таралған электртерістігі жоғары элемент болып табылады. Фтордың химиялық активтілігі жоғары болғандықтан, ол кез келген жағдайда кез келген затпен химиялық реакцияға түсе алады. Фреондардың негізгі қасиеттері де осы фтор атомының химиялық қасиетіне байланысты болады. Фреондардың құрамында фтордан басқа хлор, бром да кездеседі. Фреондардың 40-тан астам түрі белгілі, олардың көпшілігі өндірістік жолмен алынады.
Озон қабатын бұзатын фреондар қатарына құрамында хлор және бромы бар R11, R12, R21, R22, R13, R113, R114, R115, R502, R142b, R12B2, R114B2, R141b тағы басқалары жатады. Бұл фреондардың озон қабатын бұзушы потенциалы жоғары(ODR). R11 және R12 ODR=1, R22 - 0.055. Бромдалған фреондардың озон қабатын бұзушы потенциалы 10-нан асады. Бір бром атомы озонның миллион атомын оттегіге айналдыра алады.
2-кесте. Озон қабатына
әсер ету деңгейі бойынша
Топ |
Қосылыс кластары |
Фреондар (хладондар) |
Озон қабатына әсері |
A |
Хлорфторкөміртектер (CFC) |
R-11, R-12, R-13, R-111, R-112, R-113, R-113а, R-114, R-115 |
Озон қабатының жұқаруы |
Бромфторкөміртектер |
R-12B1, R-12B2, R-113B2, R-13B2, R-13B1, R-21B1, R-22B1, R-114B2 | ||
B |
Хлорфторкөмірсутектер (HCFC) |
R-21, R-22, R-31, R-121, R-122, R-123, R-124, R-131, R-132, R-133, R-141, R-142B, R-151, R-221, R-222, R-223, R-224, R-225, R-231, R-232, R-233 |
Озон қабатының жұқаруына әлсіз күйде әсер етеді. |
C |
Фторкөмірсутектер (HFC) |
R-23, R-32, R-41, R-125, R-134, R-143, R-152, R-161,R-227, R-236, R-245, R-254 |
Озон қабаты үшін қауіпсіз фреондар (хладондар) |
Фторкөміртектер (перфторкөмірсутектер) (CF) |
R-14, R-116, R-218, R-C318 |
Бұл экологиялық апатты болдырмау үшін қазіргі уақытта фреондарды -өндіруге және шығарып тастау шектеу қойылды. Сондықтан бірнеше халықаралық келісім шарттар бойынша фреондар өндірісіне шектеу қойды:
1980 жылы – хлорфторкөмірсутектеді өндіруді тоқтату туралы Вена конвенциясы;
1987 жылы - Монреаль протоколы;
1990 жылы - 2000 жылы фреондады өндіруді толық тоқтату туралы Лондон протоколы;
Қабылданған келісім шарт бойынша 1996 жылдан бастап фреон-12 өндірісі тоқтады.