Тамақтанудың теориялары

“Астана Медицина Университеті”АҚ

 

Тақырыбы:                             ТАМАҚТАНУДЫҢ ТЕОРИЯЛАРЫ.

ЖОСПАР:

Тамақтану.

Тамақтанудың тәртібі, қайталануы  мен эстетикасы.

Тиімді және үйлесімді тамақтану

Тамақтанудың ережесі 

Табиғаты микроб тағам аурулары

Тағамдардың биологиялық және  азықтық құндылығы.

   а) Ақуыз және  көмірсу құндылығы

   б) Ет өнімдерінің құндылығы және оның құрамы

   в) Арпа-бидай өнімдері жайлы

   г) Май,сүт, тұз өнімдік заттар

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер

      Тамақтану

Тамақтану- тағамның тұлғаға  түсетін, оны қорытатын және сіңдіретін  күрделі  процесс.

Тамақтану организмнің  қалыпты жағдайда тіршілік етуін, оның денсаулығын және еңбек  ету қабілетін қамтамасыз ететін  маңызды фактор.

Тамақтану жәйлі ғылымды нутрициология дейді.

      Тағам организмнің жұмсаған энергиясын толықтыру, өлген клетка мен тканьдерін қайта қалпына келтіру және барлығы дене құрамына кіретін мүшелердің қызметін реттеуді қамтамасыз етеді. Өте күрделі тамақтану процестерімен қатар организмнің сол тамақты іздеп табу тәртібін қамтамасыз ететін жүйе бар – оны функциональдық  тамақтану жүйесі деп атайды.

Тамақтанудың қазіргі  ғылыми теориялық негізі ретінде  МҒА академигі А. А. Покровскийдің  айтып ұсынған, теңдік концепциясын  жатқызуға болады. Ал бұл теорияны  кеңейтіп, нақтылы әртүрлі жағдайларда  біздің еліміздің белгілң бір  аудандарында қалай пайдалану  керек екенін МҒА академигі  Т. М. Шарманов зерттеп ұсынған.

Тамақтың  қоспасына алмастыруға  болмайтын амин қышқылдарынан  валин, лейцин т.б., май қышқылдарынан  қанықпаған май қышқылдары және  витаминдер жатады.

 Алмастыруға болмайтын амин қышқылдары арнайы белок синтезі үшін пайдаланылады, әрі түрлі гормондар және нейромедиаторлар синтезделетін бастапқы қоспа. Көп қанықтырылмаған май қышқылдары биологиялық мембрана құрамына кірітін негізгі бөлік, олар простогландин,  т.б. биологиялық белсенді заттар жасалатын негізгі қажетті материал.

Тәуліктік тамақтанудың  жоғарғы мөлшері анықталған, онда  жас, жыныс ерекшелігі, энергия жұмсалу  мөлшері т.б. көрсеткіштер есепке  алынған. Ересек адамдарда, салыстырмалы  жеңіл дене қызметін жасағанда  тәулігіне 80-100 г, орташа ауыр қызмет  атқарғанда 110-120 г, ауыр дене қызметін  атқарғанда-130-160г белок керек. Балаларда  керекті белок мөлшері, олардың  жас ерекшеліктеріне байланысты  әртүрлі болады. Дене салмағының 1кг есептегенде ересек адамдардан  гөрі белок әлдеқайда көп пайдаланылады, өйткені бала организмінде даму, өсу процесі, белок биосинтезі  өте жоғары. Тамақ рационында  тәулігіне  70-80г, егер энергия  жұмсалу мөлшері жоғары болса-100г  дейін май және оның құрамында 50-60% жануар майы болған жөн.

Тағам құрамындағы биологиялық  көкөністер