Қасқасу шатқалының өсімдік ресурстары, шаруашылық маңызы және оларды сақтап қорғау

VI-VIII гүлдейді.

101. Cyperus fuscus L - Сыть черно-бурая - Қара-қоңыр сәлемшөп. Бір жылдық. Өзен, көл жағалауларында, ылғал шалғындықта өседі.

VIII - гүлдейді.

102. С. longus L - С. длинная - Ұзын сәлемшөп. Көп жылдық. Өзен, көл жағалауларында, ылғал шалғындықта өседі.

VI-IX гүлдейді.

103. Carex diviso Huds - Осако скученная - Қияқ өлең. Көп жылдық. Сортаң шалғындықта өседі. 

V-VII гүлдейді.

104. С. pochystylis J.Gray. - О. Толстостолбиковая. Көп жылдық. 1500-2000 м тау бөктерінде, шалшықты шөлейтті жерлерде өседі.

IV-VI гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: Ерте көктемгі, жайылымдық жем шөп.

105. С. Turkestanica Regel - О. туркестанская - Түркістан өлеңі.

Көп жылдық. Орманды тау бөктерінде және тасты, далалы беткейлерде өседі.

V гүлдейді.

 

Araceae Juss - Аронниковые - Шаянот тұқымдасы.

 

106. Arum korolkowii Regel - Аронник Королькова - Карольков шаяноты Көп жылдық. Сай-салада, бұталардың арасында өседі.

V-VI гүлдейді.

107. Eminium lehmannii (Bunge) O.kuntze (E.regelii Vved) - Эминиум Леманика ~ Леман күшаласы. Көп жылдық. Таудың төменгі белдеуінде, тау бөктерінде және құмды, шөлейтті жерлерде өседі.

IV-V гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: Түйнектерінің құрамында улы алкалоидтар бар.

 

Juncaceae Juss - Ситниковые - Елекшөп тұқымдасы.

 

108. Juncus bufonius L. (Juncus erythropodus v.krecz) - Ситник красноногий - қызғылт елекшөп.  Бір жылдық. Жағалауларда, ылғалды жерлерде өседі.

VI-VII гүлдейді.

109. J. turkestanicus V.krecz, et Contsch. - С. Туркестанский - Түркістан елекшөбі.

Көп жылдық. Бұлактарда және ылғалды шалғындықтарда өседі.

VI-VII гүлдейді.

110. J. Brachytepalus V.krecz, et Contsch- С. Короткоцветновый. Көп жылдық. Шалшықтанған жерлерде, өзен мен жылға жағалауларында өседі.

VIII-X жеміс салады.

 

Alliaceae j - Луковые - Жуа тұқымдасы.

 

111. Allium drobovii Vved - Лук Дробова. Көп жылдық. Таудың тасты — ұсақ тасты, далалы бөктерінде кездеседі.

V-VII гүлдейді.

112. A.orescordum Vved - Л. горночесночный - Тау сарымсақ. Көп жылдық. Таудың тасты - ұсақ тасты далалы бөктерінде өседі.

V-VII гүлдейді.

113. A.scabriscapum Boiss - Л. Шероховатостебельный. Көп жылды. Таудың оңтүстік бөлігінің шөлейтті, тасты, далалы бөктерінде өседі.

V-VI гүлдейді.

114. A. inconspiceum Vved - Л. Незаметный. Көп жылдық. Тау бөктерінде өседі.

VI-V гүлдейді.

115. A. lutescens Vved - Л. Желтоватый. Көп жылдық. Ұсақ тасты - тасты далалы беткейлерде өседі.

V-VI гүлдейді.

116. A. longiradiatum (Regel) Vved - Л. Длиннолучевой. Көп жылдық. Тау бөктерінің орманды жерлерінде өседі.

IV-V гүлдейді.

117. A. oreoprasum Schrenk - Л. Горный. Көп жылдық. Тасты тау бөктерінде, жартастарда өседі.

V-VII гүлдейді.

118. A. talassieum Regel - Л. Таласский. Көп жылдық. Тасты тау бөктерінде, жартастарда өседі.

VII-VIII гүлдейді.

119. A. caesium Schrenk - Л. Голубой. Көп жылдық. Таудың ортаңғы белдеуіне дейінгі шөлейтті, далалы жерлерде өседі.

VI-VII гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: витаминдік, азықтық.

 

Lileiaceae Juss - Лилейные

 

120. Colchicum luteum Baker - Безвременник желтый. Көп жылдық. Биік таулы аймақтарда, қарда, сайларда өседі.

IV-VII гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: Малға улы өсімдік.

121. Eremuras regelii Vved - Эремурус Регеля - Регель шырышы. Көп жылдық. Таудың ортаңғы белдеуінде және биік тау бөктерінде, топырақты, тасты жерлерде өседі.

V-VI гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: тамыры декстринге бай.

122. Е. turkestanicus Regel - Э. туркестанский - Түркістан шырышы. Көп жылдық. Субальпі шалғындығында және жартастарда өседі. Сай-саламен тау бөктеріне дейін түседі.

V-VI гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: тамыры декстринге бай.

123. Е. tianschanicus Patijet Vved - Э. тянынаньский - Тяньшань шырышы.

Көп жылдық. Таудың төменгі белдеуінің оңтүстік тасты беткейлерінде және орманды тау бөктерінде өседі.

VI-VII гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: Тамыры декстринге бай, сәндік, азықтық өсімдік.

124. Е. rabustus Regel - Э. мощный - Ірі шырыш. Көп жылдық. Субальпі белдеуіне дейінгі шалғындықты тау бөктерінде өседі.

VI-VII гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: Тамыры декстринге бай, сәндік, азықтық.

125. Е. lactiflorus O.Fedtsch - Э. молочноцветный. Көп жылдық. Субальпі белдеуіне дейін ұсақ тасты-тасты беткейлерде өседі.

IV-V гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: сәндік өсімдік.

126. Е. hilariae M.Pop, et Vved - Э. Иларии Көп жылдық. Шалшықты және тасты бөктерде өседі.

IV-V гүлдейді.

127. Gagea ckamutovae (Pach) Pasch - Гусиный лук Хомутовой -Хомутова  казжуасы. Көп жылдық. Биік емес тау бөктерінде, жазықтықта өседі.

IV-V гүлдейді.

128. G. gageoides (zuce) Vved - Т.Л. гусятниковый – Қазжуа. Көп жылдық. Шөлейтті тау бөктерінде, жиі жазықтықта өседі.

IV-V гүлдейді.

129. G. minutiflora Regel - Т.Л. мелкоцветный – Қазжуа. Көп жылдық. Таудың альпі белдеуінде тасты, орманды беткейлерінде өседі.

IV-V гүлдейді.

130. Korolkowia sewerzowii (Regel) Regel. - Корольковия Северцова -Северцов алғасы, тау алғасы. Көп жылдық. Таудың субальпі белдеуіне дейінгі тасты, орманды беткейлерде өседі.

IV-V гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: сәндік, құрамында крахмалы бар, улы, жуа.

131. Rhinopetalum stenantherum Regel - Ринопеталюм узкопыльниковый - У шөп.

Көп жылдық. Шөпті, тасты тау бөктерінде өседі.

IV-V гүлдейді.

132. Tulipa korolkowii Regel - Тюльпан королькова - Корольков  қызғалдағы. Көп жылдық. Аласа тауларда және тау бөктерінде, құмды, тасты беткейлерде өседі.

III-IV гүлдейді.

133. Т. kayfmanniana Regel - Т. кауфмановский. Көп жылдық. Таудың альпі белдеуіне дейінгі тасты беткейлерде өседі.

IV-VI гүлдейді.

134. Т. dasystemonoides Vved - Т. Ложноволосистычиносный. Көп жылдық. Таудың альпі белдеуінде өседі.

VI-VII гүлдейді.

135. Schilla puschkinioides Regel - Пролеска пушкиниевидная - Супияз Көп жылдық. Аласа тау бөктерінің шыңдарында, қар дақтарының айналасында өседі.

VI-V гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: сәндік өсімдік.

136. Polygonatum sewerzowii Regel - Кукена Северцова. Көп жылдық. Орманды және бұталы, ірішөпті тау бөктерінде өседі.

V-VI гүлдейді.

 

Amaryllidaceae Jaume - Амариллисовые тұқымдасы.

 

137. Ixiolirion tataricum herb (Pall) - Инсиолирион татарский - Татар  шөпжияры. Көп жылдьщ. Таудың төменгі белдеуінің шөлейтті, далалы беткейлерінде өседі.

IV-V гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: сәндік өсімдік.

138. Ungernia sewerzowii В. Fedtsch - Унгерния Северцова - Северцов әсиясы. Көп жылдық. Таудың төменгі белдеуінің бұталы, ірі шөпті-тасты беткейлерінде өседі.

VII-VIII гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: сәндік өсімдік.

 

Jridaceae Juss - Касатиковые тұқымдасы.

 

139. Crocus korolhowii Mawet Regel - Шафран Королькова - Каролькова запраны. Көп жылдық. Орманды тау бөктерінде өседі.

III-IV гүлдейді.

140. С. alatavicus Regel et Semen - Ш. Ааатауский - Алатау запыраны. Көп жылдық. Орманды тау бөктерінде өседі.

141. Iridodictyum kolpokhowskionumi Radionenko - Иридодинтин шпаковского. Көп жылдық. Тасты және орманды тау бөктерінде өседі.

IV-V гүлдейді.

142. Iris sogdana Bunge - Косатин согдийский - Соғды құртқашашы. Көп жылдық. Ылғал шалғындықта, тау өзендердің, көлдердің, жылғалардың жағалауларында өседі.

VI-VII гүлдейді.

143.1. korolkowii Regel - К. королькова - Королькова құртқашашы. Көп жылдық. Тау бөктерінің бойымен өседі.

V-VI гүлдейді.

144. Juno subdecolorata Vued - Юнона обецвечанная - Түссіз шиқылдақ. Көп жылдық. Су ағатын арналарда, орман адырларында, ұсақ тасты жерлерде өседі.

IV-V гүлдейді.

145. J. magnifica Vued - Ю. великолепная – Шиқылдақ. Көп жылдық. Жартас сызықтарында немес жартастың май да топырақты жерлерінде өседі.

ІV - гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: сәндік өсімдік.

 

Salicaceae Mirb - Ивовые - Тал тұқымдасы.

 

146. Salix alba L - Ива белая - Ақ тал. Ағаш. Су қоймаларының жағалауларында және өзен арналарында өседі.

IV-V гүлдейді, V-VI жеміс салады.

147. S. niedzwieckii Goerz - И. Недзвецкого Бұталы. Тау өзендерінің жағалауларында өседі.

IV-V гүлдейді.

148. S. pycnostachya Andress - И. Мелкосережчатая Биік бұталы. Тау бөктерінің өзен жағалауларында өседі.

V гүлдейді.

149. Populus bachofeni Wierzb - Тополь Бахофена - Терек Биік ағаш. Тау өзенінің арналарында және тау бөктерінде өседі.

ІV гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: Мәдени өсімдік, жасылдандырудың негізгі объектісі.

150. P. talassica Kom - Т. Таласский - Талас терегі. Ағаш. Тау өзендерінің арналарында және тау бөктерінде өседі.

IV-V гүлдейді.

 

Betulaceae S. F. Gray - Березовые - Қайың тұқымдасы.

 

151. Betula pendula Roth - Береза повислая, бородовчатая - Қотыр қайың Ағаш. Таудың батыс бөлігінің аралды ормандарында, таудың етектерінде өседі.

V гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: техникалық, дәрілік, бояу ретінде қолданылады.

152. В. tianschanica Rupr - Б. тяныпаньская - Тяньшань қайыңы. Ағаш. Өзен арналарында, тау бөктерінде аз ғана топ болып өседі.

V гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: Мәдени отырғызуға пайдаланады.

 

Fagasceae Dumort - Буковые - Бук тұқымдасы.

 

153. Quercus robur L - Дуб черешчатый - Емен Ағаш. Өзен алқаптарында, сай-салада өседі.

IV-V гүлдейді, V-VI жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: техникалық, жем шөптік.

 

Celtideceae Link - Каркасовые - Таудаған тұқымдасы.

 

154. Celtis caucasica Willd - Каркас кавказский - Кавказ таудағысы Пәс ағаш. Оңтүстік тасты беткейлерде, жыраларда, жартастарда өседі.

IV-V гүлдейді, IX жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: Мәдени, техникалық, тау ормандарының дамуына ұсынылады.

 

Moraceae Link - Тутовые - Тұт тұқымдасы.

 

155. Moras alba L. - Шелковица белая - Ақ тұт Ағаш. Мәдени өсімдік.

IV-V гүлдейді, V-VI жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: сәндік, азықтық, техникалық, бояғыш

 

Cannabiaceae Enoll - Канаплевые тұқымдасы.

 

156. Cannabis ruderalis Janisch - Конопля сорная. Бір жылдық. арамшөп  болып өседі.

V-VII гүлдейді және жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: техникалық, азықтық, дәрілік.

 

Urticaceae juss - Крапивные - Қалакай тұқымдасы.

 

157. Urtico dioico L - Кропива двудомная - Қос үйлі қалақай.  Көп жылдық. Өзен жағалауларында, ормандарда, жыраларда өседі, сондай-ақ жабайы түрде кездеседі.

VI-VII гүлдейді, VI-VIII жеміс салады.

 

Santalaceae R. Br - Санталовые тұқымдасы.

 

158. Thesimum minkwitzianum В. Fedtsch - Ленец минквиц – Кендірше. Көп жылдық. Таудың етегінің тасты бөктерінде өседі.

V гүлдейді және жеміс салады.

159. Тһ. arvense Horvatovszky - Л. полевой – Кендірше. Көп жылдық. Таудың жоғарғы белдеуінің солтүстік беткейлерінде өседі.

VI-VII гүлдейді және жеміс салады.

 

Polygonaceae Linde - Гречишные - Самалдық тұқымдасы.

 

160. Oxyria elatior R.Br, ex Meissn - Кисличник высокий – Биік саумалшық. Көп жылдық. Таудың альпі белдеуінде өседі, сондай-ақ жылға жағалауларында, дымқыл жартастарда өседі.

VI-VII гүлдейді, VIII жеміс салады.

161. Rumex ocetosa L. - Щавель обыкновенный - Кәдімгі қымыздық. Көп жылдық. Альпі шалғындығында, орманда, шөпті беткейлерде өседі.

VI-VII гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: Азықтық.

162. R. crispus L - Щ. курчовый - Бұйра қымыздық. Көп жылдық. Шалғындықта, егістіктің жағаларында жабайы түрінде өседі.

VI-VII гүлдейді, VII-VIII жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: жабайы шөп.

163. Reum wittrockii Lundstr - Ревень виттрока - Виттрок рауғашы. Көп жылдық. Шөпті және орманды тау бөктерінде өседі.

V-VI гүлдейді.

164. R. Maximowiczii Losinsk - Р. Максимовича - Максимович рауғашы. Көп жылдық. Шөпті және ұсақ тасты тау бөктерінде өседі.

VІ гүлдейді.

165. Atraphoxis spinosa L - Курчавка шиповатая - Тікенді түйесіңір. Бұта. Ұсақ тасты беткейлерде, шалшықты далаларда және шөл-шөлейтті құмды жерлерде өседі.

V-VI гүлдейді, VI-VII жеміс салады.

166. A. pyrifolia Bunge - К. грушелистая - Алмұрт жапырақты түйсіңір Бұта. Ұсақ тасты және құрғақ далалы беткейлерде өседі.

V-VI гүлдейді.

167. A. seravschanica Pavl - К. зеравшанская – Түйесіңір. Бұта. Тасты және ұсақ тасты тау бөктерінде өседі.

V-VI гүлдейді.

 

Chenopodiaceal Vent - Маревые - Алабота тұқымдасы

 

144. Polygonum thymifolium jaub et spach - Горец тимьянолистый –Таран. Бұта. Аласа таудың тасты және шалшықты беткейлерінде өседі.