Жобаның техника-экономикалық көрсеткіштері

Электротехникалық, автомобильден алынған қуат көзі жүйесінің аспаптарын жөндеу, аккумулятор батарейяларына қызмет көрсету, шиномонтаж, доңғалақтарды теңгеру,камераларды жөндеу және т.б. секілді жұмыстарды орындау, қажетті өртке қарсы және санитарлық-гигиеналық талаптар сақталған арнайы ғимараттарда және қажетті құрал-жабдықтармен жабдықталған жұмыс орындарында жүзеге асады. Осы немесе басқа нұсқаны таңдау жұмыс көлеміне, жұмысшылар санына, жоспарлаудың біріккен шешіміне және жұмысты ұйымдастыруға байланысты анықталады.

Негізінен көлемді ТКС агрегаттарды жөндеу мен жапсырма жұмыстарды орындау үшін арнайы өндірістік бөлімшелер ұйымдастырылуы мүмкін. Бұндай бөлімшелерді жобалауда арнайы жұмыс түрлерінің еңбек сиымдылығы мен өндірістік жұмысшылар саны көрсетіледі.

ТҚК мен АЖ бойынша жұмыстардың жалпы жылдық көлемін түрлерге және орындау жерлеріне бөлу жұмыс орындарының санына байланысты қосымша 3 қабылдануы мүмкін.

Жобалаушы ТКС жұмыс көлемін бөлуді таңдауы үшін ағымдағы жұмыс орындарының санын келесі негізде анықтауға болады:

 

,                                     (2.13)

 

 Мұндағы, Т – ТКС жұмыстың  жалпы жылдық көлемі, адам-сағ;

  -  ТКС автомобильдің түсуінің  бірқалыпсыздық коэффициенті (ф = 1,00... 1,15).

- жалпы көлемдегі посттық жұмыстардың  үлесі (Кп = 0,7-0,85);кезек ұзақтығы;

-  постта біруақытта қызмет  ететін жұмысшылардың орта есептегі  саны (Р = 0,9-1,1);

  -  жұмыс уақытындағы постты  пайдалану коэффициенті (Л„ = 0,85...0,90).

Қосымша 3 берілгендерді пайдалана отырып, жобалаушы ТКС  ТҚК мен АЖ жұмыстарының жылдық көлемі түрлер мен орындау жерлерге бөлуді жүзеге асыру қажет.

Жолдағы ТКС ТҚК мен АЖ бойынша жұмыстардың жалпы жылдық көлемін жұмыс түрлеріне бөлу шамамен 2.2 кесте бойынша қабылданады.

 

2.2-кесте

Жол станциялары үшін ТҚК мен АЖ жұмыстарының еңбек сиымдылығын түрлерге ажырату

 

Жұмыс түрлері	Жұмыс көлемі,%
Диагностикалау	5	3088
Техникалық қызмет көрсету	25	15440
Майлау жұмыстары	5	3088
Доңғалақтарды жабдықтау бұрыштарын реттеу	7	4323,2
Тежеуішті реттеу және жөндеу	8	4940,8

2.2-кестенің жалғасы

 

Электр жабдықтары мен қуат көзі аспаптарын жөндеу,аккумулятор батареяларын зарядтау	16	9881,6
Түйіндер мен агрегаттарды жөндеу, слесарьлық-механикалық жұмыстар	20	12532
Шиномонтаж жұмыстары	14	8646,4
	100%	61760

 

 

2.5 Өндірістік  және қосымша жұмысшылар санының  есебі

 

 

Өндірістік жұмысшылардың қажеттілігін есептеу ТҚК және АЖ бойынша жұмыстардың жоспарланған жылдық көлеміне және  оның мамандығына сәйкес жұмыс уақытының жылдық фондының нормасына негізделеді. Есептеу барысында өндірістік жұмысшылардың техникалық қажетті және штаттық мөлшерін анықтайды (2.3 кесте).

 

2.3-кесте

Жөндеу жұмыстарын орындайтын жұмысшылар уақытының жылдық фонды

 

Жұмысшылардың мамандығы	Уақыттың жылдық фонды, ч		Штаттылық коэффициенті, КШ
	Штаттықжұмысшы, ФШ	Қатысушы жұмысшы, ФТ
Слесарьлар, агрегатшылар, моторшылар, станокшылар, электриктар, шиномонтажниктар, кузовщиктар, жестянщиктер, мойщиктар	1770	2020	0,876
Карбюраторщики, регулировщики                                  топливной аппаратуры, вулканизаторщики, маляры, термисты, медники, аккумуляторщики, сварщики	1560	1780

 

 

 

 

Болімшелер мен посттардағы жұмыстарды орындау үшін жұмысшылардың технологиялық қажет молшерінің есептелу формуласы:

 

,                                                    (2.14)

 

Мұндағы , -  бөлімшедегі не посттағы жұмыстың жылдық көлемі, адам –сағ.;

  - жұмыс орнындағы уақыттың  жылдық фонды, сағ.

Өндірістік жұмысшылардың штаттық мөлшері:

 

,                                                    (2.15)

 

      Мұндағы,   - штаттық жұмысшы уақытының жылдық фонды,сағ.

Штаттық жұмысшы уақытының жылдық фонды берілген демалыс және белгілі себептермен жұмысқа шықпау есебінен технологиялық қажетті жұмысшы уақытының фондынан аз болып келеді.

ТКС өндірістік жұмысшылар санының жалпы есебінің қорытындысы 2.4 кестеде көрсетілген.

 

2.4 -кесте

АТҚКС өндірістік жұмысшылардың жалпы санын есептеу нәтижесі

 

Жұмыс түрлері	Жұмыстың жылдық көлемі, адам-сағ.	РТ		РШ
		Есеп айырысатын	Қабылдаған	Есеп айырысатын	Қабылдаған
ТҚК-АЖ	57172,5	28,303	28	32,3	32
ЖЖЖ	156,25	0,077	1	0,088	1
Қабылдау және беру	156,25	0,077	1	0,088	1
Коррозияға қарсы өңдеу	3750	1,8564	2	2,1186	2
Сату алдындағы дайындық	525	0,2599	1	0,2966	1
Қорытынды :	61760	30,57	31	34,892	35

 

 

ТҚК және АЖ жұмыстарының түрлеріне және орындау жерлеріне байланысты өндірістік жұмысшылар санының есебінің нәтижесін 2.5 кестедегідей көрсету ұсынылады. Егер қандайда бір жұмыс түрінің есеп айырысу мөлшері бөлшек санымен берілген болса, онда ол технологиялық белгідей мамандықты қатар алып жүру мүмкіндігін көрсетеді.

Мысалы, өндірістік цехтарда жылу кешеніндегі жұмыстарды қатар алып жүруге болады – пісіретін, мысшы, қаңылтыршы, қорап кешеніндегі жұмыстар – арматуралық, жапсырма және т.б.

ТКС көмекші жұмыстардың көлемі ТҚК мен АЖ жұмыстарының жалпы жылдық көлемінің 20-30% құрайды.Көмекші жұмыстардың құрамына 4 қосымшада көрсетілген жұмыстар кіреді.

Шағын көлемдегі жұмыс кезінде жұмыстың бір бөлігі тиісті өндірістік бөлімшелерде орындалуы мүмкін. Мұндай жағдайда берілген бөлімшедегі жұмыстың жылдық көлемін анықтау кезінде сонда орындалатын жоғарыда көрсетілетін жұмыстардың еңбек сиымдылығын ескерген жөн, оларды түрлерге бөлу шамамен келесідей болады ( процентпен - 100%):

Электротехникалық..........................................25

Қаңылтыршылық ..............................................4

Механикалық ....................................................10

Мысшылық ........................................................1

Слесарлық ..........................................................16

Құбыр өткізгіштік ..............................................22

Темір соғушылық................................................2

Пісірушілік...........................................................4

Құрылыс -жөндеушілік .......................................16

Көмекші жұмыстарды бөлудің нәтижесі 2.5 кестеге ұқсас формадағы кестеде келтіріледі.

Инженерлік – техникалық жұмысшылардың (ИТЖ), есептеу –конторасының қызметкерлері (ЕКҚ), кіші қызмет көрсетуші қызметкерлер (КҚКҚ) және өрт сөндіруші-қарауыл күзет мөлшері үлкейтілген есептеу әдісімен жобалау кезінде өндірістік және көмекші жұмысшылардың жалпы мөлшеріне қатысты процентпен анықталады.

Жобалау тәжірибесінің негізінде мұндай жағдайда жұмысшылардың жалпы мөлшерінен және санаттағы жұмысшылар келесідей проценттік қатынаста қабылдануы мүмкін:

ИТЖ  -  17... 19%, сонымен қатар басқару құрылысында  -  10... 11%;

ЕКҚ  -  5...6%, - сонымен қатар басқару құрылысында  -  4,0...4,5%;

КҚКҚ и ӨҚК  -  1%. 

Дербес құрылымдық бөлімше – бөлім – жұмысшылар мөлшері 5 кем емес адамнан құралады.

Тікелей өндірісте инженерлік – техникалық жұмысшылар мөлшерін анықтау кезінде ережеге сай бір шеберге – 20-25 жұмысшыдан, ал бір аға шеберге – екіден кем емес мастерден керектігін ескерген жөн.

Ірі бөлімдерде бөлім бастығы болу үшін  оған кем дегенде екі аға шебер бағынуы тиіс.

Техникалық бақылау топтарын бір бақылаушыға 15-20 өндірістік жұмысшы сәйкес келетіндей есепте жоспарлау қажет.

 

2.6 Орындар санының  есебі

 

Станцияның қызмет көрсету қажеттілігі мен автомобильді жөндеу мүмкіндігі оның өндірістік қуаты мен өткізу қабілеттілігімен анықталады.Станцияның өндірістік қуаты жұмыс орындарының мөлшерімен анықталады.

Жұмыс орындарының саны:

 

,                                     (2.16)

 

Мұндағы, -посттық жұмыстың жылдық көлемі, адам-сағ.

Жұмыс түрлеріне байланысты ТҚК мен АЖ орындар саны есебінің нәтижесі 2.6 кестесінде көрсетілген.

 

2.5- кесте

Түрлеріне байланысты ТҚК мен АЖ жұмыс орындар саны есебінің нәтижесі

 

Жұмыс түрлері	%	Жұмыстың жылдық көлемі,адам-сағ.	Жұмыс орындарының саны
			Есеп айырысатын	қабылданған
Диагностикалық жұмыстар	3	2223,45	0,86	1
ТҚК, майлау жұмыстары	20	14823	5,76	6
Алдыңғы доңғалақтарды орнатудағы жөнге келтіру жұмыстары	6	4446,9	1,73	3
Тежеуіштерді реттеу мен жөндеу	6	4446,9	1,73	3
Электротехникалық жұмыстар	8	5929,2	2,31	3
Қуат көзі аспаптарымен жұмыс	9	6670,35	2,6	3
Аккумуляторлық жұмыстар	5	3705,75	1,44	3
Шиномонтаж жұмыстары	5	3705,75	1,44	3
Агрегат,жүйе және түйіндерді жөндеу	10	7411,5	2,88	3
Кузовтыжәне арматурлықжұмыстар	7	5188,05	2,02	2
Бояу жұмыстары	7	5188,05	2,02	2
Жапсырма жұмыстар	7	5188,05	2,02	2
Слесарлық-механикалықжұмыстар	7	5188,05	2,02	2
Қорытынды :	100%	74115	28,9	29

 

2.4,2.5 және 2.6 кестелеріндегі  берілген анализ нәтижесінде  электротехникалық, қуат көзі аспаптарын  жөндеу, аккумуляторлық және шиномонтаж  секілді жұмыс түрлерінен жеке  бөлімдерді ұйымдастыру үшін  жұмыс көлемі мен өндірістік  жұмысшылар санының жеткіліксіз  екені анықталды. Оларды жөндеу  жұмыс орындарында немесе кей  кездері түйіндерді, жүйелерді және  агрегаттарды жөндеу бөлімдерінде  орындаған жөн.

Диагностикалық жұмыстарды басқарушы доңғалақтарды орнату бұрыштарын реттеу орындарында және тежеуішті реттеу мен жөндеу орындарында өткізуге болады, ал жапсырма жұмыстарды – кузов бөлімінде.

ТҚК мен АЖ көлемін қайта бөлудің өедірістік жұмысшылар мен жұмыс орындар саны есебі нәтижесінің соңғы түрі 2.7 кестеде берілген.

 

2.6-кесте

ТҚК мен АЖ жұмыстарының көлемін түрлер мен орындалу жерлеріне бөлудің қабылданған нұсқасы, жұмыс орындары мен өндірістік жұмысшылар санының есебі

 

Жұмыс түрлері	Распределение объема работ по ТО и ТР по видам		Распределение объема работ по ТО и ТР по месту выполнения				Численность производственных рабочих								Число рабочих постов
			на рабочих постах		на производственных участках		на рабочих постах				на производственных участках				расчетное	принятое
							РТ		РШ		РТ		РШ
	%	Адам-сағ.	%	Адам-сағ.	%	Адам-сағ.	расчетное	принятое	расчетное	принятое	расчетное	принятое	расчетное	принятое
Диагностикалық жұмыстар	3	2223	3	2223			1,1		1,2						0,9	1
ТҚК, майлау жұмыстары	20	14823	20	14823			7		8						5,7	6
Алдыңғы доңғалақтарды орнатудағы жөнге келтіру жұмыстары	6	4446	6	4446			2		3						1,7	3