Шанхай Ынтымақтастық Ұйымын құру осы

-   сыртқы істер және қорғаныс  министрлерінің кеңесі;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

трансұлттық   сипаттағы   кылмыстық   топтармен   және   заңсыз миграциямен белсенді бірлескен түрде күрес жүргізу;

- саяси, сауда-экономикалық, қүқық  қорғау, табиғат қорғау, мәдени және   ғылыми   

-   техникалық,   энергетикалық,   транспорттық, қаржы- несие және өзге салаларда ұтымды аумақтық байланыстар мен ынтымақтастықты дамыту және құптау;

- өзара   теңдік   қарым-қатынас    қағидасы    негзінде    аумақтағы мемлекеттердің  экономикалық  өсіміне  және  мәдени  дамуына  көмек көрсету;

-  халықаралық экономикаға кіру үшін бағыттарды координациялау;

- ұлттық  заңнамаларға  және  халықаралық  қүқықтық  актілерге, ұйымға   мүше-мемлекеттердің   халықаралық   міндеттемелеріне сәйкес адам мен азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз етуге бағытталған іс-әрекеттерді жүргізу;

- халықаралық    ұйымдармен    және    өзге    де    мемлекеттермен қатынастарды орнату  және дамыту;

- халықаралық     қақтығыстарды     болдырмау     мақсатында     іс-шараларды жүзеге асыру;

- XXI ғасырда пайда болуы мүмкін проблемаларды шешу[25].                            Шанхай Ынтымақтастық ¥йымына мүше-мемлекеттер өз қызметінде

мынадай қағидаларды ұстанады:

халықаралық құқық қағидаларына сәйкес ел тәуелсіздігін құрметтеу;

көрші ел шекарасын бұзбау,

халықаралық қатынастарда күш қолданбау;

әскери күш қолданудан және арандатушылықтан бас тарту;

мемлекеттің ішкі істеріне араласпау;

 

 

барлық мүше-мемлекеттердің теңдігі, өзара түсіністік пен көзкарастарын құрметтеу негізінде ортак мәмілеге келу;

ортақ мүдделерді біртіндеп жүзеге асыру;

мүше - мемлекеттер арасындағы келіспеушіліктерді бейбіт жолмен шешу;

Шанхай Ынтымақтастағы Ұйымымен басқа мемлекеттерге және халықаралық үйымдарға қарсы бағытталған кызметті жүзеге асыруға жол бермеу;

Шанхай Ынтымақтастағы Ұйымының мүдделеріне қарсы келетін қандайда бір әрекеттерді жүзеге асыруға жол бермеу;

Шанхай Ынтымақтастағы Ұйымы шеңберінде қабылданған аумақтық халықаралық құжаттарға сәйкес пайда болатын міндеттемелерді адал және толық орындау[26].

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.2. Шанхай Ынтымақтастык Ұйымының қалыптасу және даму

тарихы

Шанхай Ынтымақтастығы Ұйымы 2001 жылдың маусым айында құрылды. Оның құрылуына   «Шанхай бестігі»  деп аталатын құрылым және маңызды аумақтық халықаралық келісімдерге[27] қол жеткізу себепші болды, құрылым қүрамында Ресей, Қазақстан, Қытай, Тәжікстан мемлекеттері болған еді.

Шанхай Ынтымақтастағы Ұйымының құрылуының басты себебі - бұл Ауғанстан   мемлекетінен    келетін қауіптен бірлесе сақтану болып табылады, осы мемлекеттің аумағында сол уақытта Солтүстік коалиция мен Талибан    қозғалысының   жасақтары арасында азаматтық соғыс қарқын алып   жатты. Шанхайда қол қойған құжаттардың негізінде «Шанхай бестігі» терминінің пайда болуына негіз болды.

2001 жылдың 14-15 маусымында Шанхайда  Ресей, Қазақстан, Қытай, Тәжікстанның мемлекет басшыларының кездесуінде Шанхай Ынтымақтастағы   Ұйымын құру туралы ниеттерін білдірді. Аталған кездесуде  қабылданған   Декларацияда Орта Азия аумағында бейбітшілік пен қауіпсіздікті, тұрақтылықты қамтамасыз ету, саяси, сауда-экономикалық, ғылыми-техникалық, мәдени, білім беру, энергетикалық, көлік, қоршаған ортаны қорғау және тағы да басқа салалардағы ынтымақтастықты дамыту мақсаттарына қол жеткізудің алғышарттары қабылданды.

Шанхай Ынтымақтастағы Ұйымы шеңберінде терроризм, сепаратизм және экстремизммен күрес туралы конвенция қабылданды, осы құжаттар халықаралық  деңгейде    алғаш рет сепаратизм және экстремизм ұғымдарына қылмыстық құқықтық сипаттама берді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2003 жылдың мамыр айында Шанхай Ынтымақтастығы Ұйымының тарихында Ресей астанасы Москвада жоғары деңгейде корытынды кездесу болып    өтті.    Онда    Шанхай    Ынтымақтастығы    Ұйымының    негізгі органдарының    атқаратын    қызметі,    ұйым    бюджетін    қалыпгастыру механизмі    және    Шанхай    Ынтымақтастығы    Ұйымының    өзге    де құрылымдарының  қызмет  барысын  анықтайтын  мәселелерге  қатысты қүжаттарға    қол    қойылды.     Сондай-ақ    Шанхай    Ынтымақтастығы Ұйымының туы мен таңбасы қабылданды.    Шанхай Ынтымақтастығы Ұйымының    алғашқы    атқарушы    хатшысы    болып    Қытай    Халық Республикасының  Ресей Федерациясындағы  дипломатиялық өкіл   Чжан Дэгуан тағайындалды. Осы кездесуді көптеген саясаттанушылар маңызды деп таныды, себебі аталған жиында Шанхай Ынтымақтастығы Ұйымын ұйымдастыру кезеңі аяқталып, нақты іске көшу уақытының басталғанына көз жеткізді. Сонымен қатар, Шанхай Ынтымақтастығы Ұйымына мүше-мемлекеттердің Орта Азия және тұтастай алғанда әлемдік аренадағы іс-әрекеттерін координациялайтын нақты механизмді жасау керектігі туралы сөз болды[28].

2005 жылдың 5 шілдесінде ұйымның  саммиті болып өтті онда Америка  Құрама Штаттарына қатысты Декларация  қабылданды, Декларацияның басты  мақсаты - Орта Азия аумағынан Америка Құрама Штаттарының әскерін шығару мерзімін анықтауға бағытталғаз еді. Аталған әскери күштер Қырғызстан және Өзбекстан аумагында орналасты және «Талибан» жасақтарымен қарсы күресу үшін қызмет етті.

Осы құжатқа жауап ретінде 2005 жылдың 19 шілдесінде Америка Құрама Штаттарының Конгресі революция кабылдады, аталған қағидатта Қытай   мен   Ресейдің осы аумақтан Америка Құрама Штаттарының әскери

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.3. Шанхай Ынтымақтастык  Ұйымының құрылымы

 

Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының жұмыс тәртібі 2003 жылы Мәскеу қаласында өткен саммитте нақты түрде белгілі болды. Осы кездесуде Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының барлық негізгі және қосалқы құрылымдары 2004 жылдың қаңтарынан бастап өз қызметіне кіріседі деп келісілді. Себебі, осы кезеңге Пекин қаласында орналасатын ұйымның штаб-пәтерінің құрылысы және осы ұйымға мүше-мемлекеттер өкілдерінің ұйымдастырушылық дайындық жұмысы аяқталатын болды.

Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының жұмысын қамтамасыз ететін негізгі органдары мыналар:

Мемлекет басшыларының Кеңесі - Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының негізгі органы болып табылады, оның жыл сайынғы саммиттері ұйымға мүше-мемлекеттердің астаналарында өткізіледі. Аталған құрылым ұйымның негізгі даму бағыттарын анықтайды, ішкі және сыртқы қарым-қатынастардағы қызметтің маңызды мәселелерін шешуге атсалысады, өзге халықаралық ұйымдармен және мемлекетгермен өзара достық және сенім қатынастарын қалыптастыру мақсатында белсенді іс-әрекеттерді жүзеге асырады және халықаралық сипаттағы елеулі мәселелерді бірлескен түрде шешуге қатысады. Кеңес өзінің мәжілістерін жылына бір рет өткізеді.

Кеңеске төрағалық ету қызметін мәжілісті ұйымдастырған елдің басшысы жүзеге асырады. Ұйымның кезекті мәжілісін өткізген реті мемлекеттердің атауына сәйкес орыс алфавитіндегі әріптердің орналасу тәртібіне қарай жүргізіледі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

БИБЛИОГРАФИЯ

 

[1] Декларация глав государств-членов Шанхайской организации сотрудничества. Астана. 2005.

[2] Соглашения об укреплении доверия в военной области в районе границы (1996). М. 1997.

[3] Соглашения о взаимном сокращении вооруженных сил в районе границы(1997). М.1997.

[4] Хартия Шанхайской организации сотрудничества, Соглашение между государствами - членами ШОС о Региональной антитеррористической структуре и Декларация глав государств - членов ШОС (2002). М. 2002.

[5] Баймаханов М.Т., Вайсберг Л.М., Котов А.К., Становление суверенитета Республики Казахстан (государственно-правовые проблемы). А. 1994.

[6] Баскин Ю.А., Фельдман Д.И. История международного права.М. 1990.

[7] Евразиийское   пространство:   интеграционный   потенциал   и  его реализация. А. 1994.

[8] Моисев    Е.Г.    Правовой    статус    Содружества    Независимых Государств. М. 1995.

[9] Содружество. Информационный вестник Совета глав государств и Совета глав правительства СНГ. Минск. 1995.

[10] Правовая помощь по международным договорам России со странами СНГ и Балтии. М. 1994.

[11] Торгово-экономические отношения России со странами СНГ: Научно-аналитический обзор. М. 1996.

[12] Т.Мансұров. Қазақстан және Ресей: егемендену, кірігу, стратегиялық әріптестік тәжірибесі. А. 1999.

[13] Материалы и документы о кыргызско-китайской границе. Под ред. Н.Керимбековой. Бишкек. 2003.

[14] В.Н.Хлюпин. Геополитический треугольник. Казахстан -Китай -Россия. Прошлое и настоящее пограничной проблемы. Вашингтон. 1999.

[15] К.Л.Сыроежкин. Китай и Шанхайская организация сотрудничества // Китай в XXI веке: глобализация интересов безопасности / Отв. Ред. Г.И.Чуфрин. М. 2007.

[16] Д.Б.Малышева. Перспективы расширенной ШОС как межрегиональной структуры безопасности в свете новых политических вызовов в Центральной Азии

[17] Фельдман Д.М. Модели международной безопасности: выбор для российской элиты// Национальные интересы и проблемы безопасности в меняющемся мире. Материалы семинара. М. 2003,

[18] Дэн Хао. Новые подвижки и тенденции развития ситуации в Центральной Азии // Ляован, 2001, №42.

[19] Цзиньцунь Ван. Переход исторического значения: от «Шанхайской пятерки» к Шанхайской организации сотрудничества // Шицзе цзинцзи юй чжэнчжи яньцзю. Пекин. 2001. №9.

[20] Син Гуанчэн. Шанхайская организация сотрудничества в борьбе с терроризмом, экстремизмом и сепаратизмом // Центральная Азия и Кавказ. 2002. №12.

[21] Чжао Хуашэн. ШОС и соотношение великих держав на фоне новой ситуации в регионе ЦА // Апаігііс. 2003. N 1.

[22] Ли Лифань, Дин Шиу. Геополитические интересы России, США и Китая в Центрапьной Азии // Центральная Азия и Кавказ. 2004. №3.

[23] М.Ашимбаев. Ситуация в ЦА после 11 сентября и развитие ШОС // Ситуация в Центральной Азии и ШОС: сборник материалов конференций. Шанхайский институт международных отношений. Шанхай. 2003.

[24] Ф.Ф.Толипов. Организация центрально-азиатского сотрудничества в ШОС // Ситуация в Центральной Азии и ШОС. 1У международная конференция. Шанхай. 2003.

[25] В.С.Фроленков. Позиция КНР по вопросу развития торгово-экономического сотрудничества в ШОС // Китай в мировой и региональной политике. История и современность. Вып. XII. М.2007.

[26] В.Я.Портяков. Шанхайская Организация Сотрудничества: достижения, проблемы, перспективы / Китай в мировой и региональной политике. История и современность. М2007.

[27] Нерсесянц В.С. Общая теория государство и право. Правовое государство. М, Норма – Инфра, 1999

[28]   Назарбаев Н.А. На пороге 21 века. А., 1996