Cталінградская бітва

Автор работы: Пользователь скрыл имя, 06 Февраля 2013 в 12:51, реферат

Краткое описание

Сярод гістарычных падзей, над якімі час не мае ўлады, асаблівае месца належыць Вялікай Айчыннай вайне 1941-1945 гг. 1 верасня 1939 уварваннем Германіі ў Польшчу пачалася другая сусветная вайна, якая завяршылася 2 верасня 1945 года падпісаннем акта аб безагаворачнай капітуляцыі Японіі. Вялікая Айчынная вайна, з'яўляючыся складовай часткай другой сусветнай вайны, аказала вырашальны ўплыў на яе вынік.ы.

Вложенные файлы: 1 файл

Сталінградская бітва.docx

— 57.76 Кб (Скачать файл)

Установа адукацыі

Беларуская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія

Аграбіялагічны факультэт

Кафедра гісторыі і культуралогіі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сталінградская  бітва

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                             Рэферат выканала

                                                             студэнтка 1 курса

                                                                   завочнага аддзялення

                                                                                   аграбіялагічнага факультэта

                                                                           спецыяльнасці “заатэхнія”

                                                                           Лымар Людміла Іванаўна

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Горкі, 2013

Уступ

Сярод гістарычных  падзей, над якімі час не мае  ўлады, асаблівае месца належыць Вялікай Айчыннай вайне 1941-1945 гг. 1 верасня 1939 уварваннем Германіі ў Польшчу пачалася другая сусветная вайна, якая завяршылася 2 верасня 1945 года падпісаннем акта аб безагаворачнай капітуляцыі Японіі. Вялікая Айчынная вайна, з'яўляючыся складовай часткай другой сусветнай вайны, аказала вырашальны ўплыў на яе вынік. 

У гісторыі Вялікай Айчыннай вайны вылучаюць  тры асноўныя перыяду: 

- З 22 чэрвеня 1941 г. па 18 лістапада 1942 г - пачатковы перыяд вайны,  самы цяжкі перыяд адлюстравання  фашысцкай агрэсіі, савецкімі  войскамі быў сарваны план  «маланкавай вайны», а разгром  фашысцкіх войскаў пад Масквой  развеяў міф аб непераможнасці  Германіі, але стратэгічная ініцыятыва  належала вермахту; 

- З 19 лістапада 1942 г. па канец 1943 г. - перыяд карэннага пералому, перамогі  ў наступальнай аперацыі пад  Сталінградам і ў бітве на  Курскай дузе забяспечылі канчатковы  пераход стратэгічнай ініцыятывы  ў рукі савецкіх войскаў. Карэнны  пералом у Вялікай Айчыннай  вайне стаў карэнным пераломам  ў другой сусветнай вайне: ўмацавалася  антыгітлераўскай кааліцыі, пачаўся  крызіс фашысцкага блока. 

- З пачатку  1944 г. па 9 мая 1945 г. - завяршальны  перыяд; вызваленне ўсёй тэрыторыі  СССР, вызваленне 11 краін Еўропы  і завяршэнне разгрому фашысцкай  Германіі. Разгром мілітарысцкай Японіі з 8 жніўня па 2 верасня 1945 складае асаблівы перыяд Вялікай Айчыннай вайны. 

Кожны з  перыядаў Вялікай Айчыннай вайны  адзначаны вялікімі бітвамі, сярод  якіх Сталінградская бітва займае асаблівае  месца. Гэта была першая паспяховая стратэгічная аперацыя савецкіх войскаў на акружэнне  і знішчэнне больш чым 300-тысячнай групоўкі праціўніка. Контрнаступленне пад Сталінградам ў сусветнай  ваеннай гісторыі не мае сабе роўных.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Планы бакоў на лета 1942 года

Агульны задума наступлення ў летняй кампаніі 1942 года на Усходнім фронце і план галоўнай аперацыі выкладаецца ў дырэктыве вярхоўнага галоўнакамандавання вермахта № 41 ад 5 красавіка 1942 года. Галоўная мэта нямецка-фашысцкіх войскаў на Усходнім фронце складалася ў тым, каб канчаткова разграміць савецкія войскі на поўдні краіны, авалодаць нафтавымі раёнамі Каўказа, багатымі сельскагаспадарчымі раёнамі Дона і Кубані, парушыць камунікацыі, якія злучаюць цэнтр краіны з Каўказам, і стварыць умовы для заканчэння вайны ў сваю карысць. Галоўную аперацыю планавалася правесці ў тры этапы ў выглядзе цэлага шэрагу асобных наступаў, наступных непасрэдна адно за адным, узаемазвязаных і узаемадапаўняльных.

 На  першым этапе меркавалася шляхам  прыватных аперацый у Крыме,  пад Харкавам і іншых участках  Усходняга фронту палепшыць аператыўнае  становішча нямецка-фашысцкіх войскаў  і выраўнаваць лінію фронту, каб  вызваліць максімум сіл для  правядзення галоўнай аперацыі. На другім этапе аперацыі меркавалася нанесці ўдар ад Харкава на Варонеж з паваротам ўдарнай групіроўкі на поўдзень, з мэтай акружэння савецкіх войскаў у міжрэчча Донца і Дона. Пасля разгрому акружаных савецкіх войскаў планавалася авалодаць раёнамі Сталінграда, Ніжняй Волгі і Каўказа. На трэцім этапе меркавалася перакідка войскаў, вызваленых на поўдні, на ўзмацненне групы армій «Поўнач» для захопу Ленінграда.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Планы германскага камандавання на лета 1942 года

 У  развіцці дырэктывы № 41 Гітлер падпісвае план «Блау», па якім войскі вермахта, першапачаткова наступаючы у напрамку на Варонеж, павінны ўвесці савецкае камандаванне ў зман адносна канчатковай мэты наступлення і скаваць савецкія рэзервы ў раёне Масквы. Нечаканым і максімальна хуткім паваротам нямецка-фашысцкіх войскаў ўздоўж Дона на поўдзень Гітлер планаваў захапіць Данецкі вугальны басейн, авалодаць нафтавым раёнам Каўказа і ў Сталінграда перагарадзіць шлях воднаму транспарту па Волзе. Расцягнуты паўночны фланг гэтай аперацыі ўздоўж правага берага Дона павінны былі прыкрыць венгерскія, італьянскія і румынскія войскі. Выкананне гэтай аперацыі ўскладалася на групы армій «А» і «Б», у складзе якіх было 5 цалкам абсталяваных нямецкіх войскаў, якія налічваюць больш за 900 тысяч чалавек, 17 тысяч гармат, 1,2 тысяч танкаў, пры падтрымцы 1640 самалётаў 4-га паветранага флоту ВВС. У склад паўднёвай групы армій «А» пад камандаваннем генерала-фельдмаршала Ліста ўваходзілі 17-я палявая і 1-я танкавая арміі, а ў паўночную групу армій «Б» пад камандаваннем генерала-фельдмаршала фон Бока - 4-я танкавая, 2-я і 6-я палявыя арміі.

 Стаўка Вярхоўнага Галоўнакамандавання і Генеральны штаб Савецкага Саюза з сакавіка таксама распрацоўвалі новы стратэгічны план на лета 1942 года. Яны не сумняваліся ў тым, што з надыходам лета або нават вясной нямецка-фашысцкія войскі паспрабуюць зноў захапіць стратэгічную ініцыятыву, і імкнуліся дакладней раскрыць задумы праціўніка. Ваенная разведка, органы дзяржбяспекі даносілі, што галоўны ўдар Германія нанясе на поўдні савецка-германскага фронту. Аднак дадзеныя разведкі не былі цалкам улічаныя.

Стаўка  і Генштаб зыходзілі з таго, што самая моцная групіроўка вермахта працягвала знаходзіцца на цэнтральным участку савецка-германскага фронту, па-ранейшаму пагражаючы сталіцы СССР. Таму яны лічылі найбольш верагодным, што галоўны ўдар вермахт нанясе на маскоўскім напрамку.

Ацэнка  становішча паказвала, што бліжэйшая  задача павінна заключацца ў актыўнай стратэгічнай абароне савецкіх войскаў  без маштабных наступальных дзеянняў, у назапашванні магутных навучаных  рэзерваў і баявой тэхнікі, і толькі пасля гэтага мог быць ажыццяўлёны пераход у рашучае наступленне. Вярхоўны галоўнакамандуючы І.В. Сталін, насуперак абстаноўцы, якая існавала, дырэктывай ад 8 красавіка 1942 года загадаў камандуючым шэрагу франтоў перайсці ў наступленне для таго, каб прымусіць вермахт выдаткаваць свае рэзервы і забяспечыць, такім чынам, перамогу над Германіяй ўжо ў 1942 годзе. Аднак разлікі на хуткае знясіленне нямецка-фашысцкіх войскаў апынуліся цалкам немагчымымі, а тактыка Генеральнага штаба, пабудаваная на спалучэнні абароны і наступплення адначасова на некалькіх напрамках, прывяла да катастрафічных вынікаў.

Нягледзячы  на ​​велізарныя страты 1941 года, у шэрагах Чырвонай Арміі на савецка-германскім фронце да мая 1942 налічвалася больш за 5,5 мільёнаў чалавек. У войсках не хапала вопытных камандзіраў. Ваенна-пяхотныя і мінамётна-кулямётныя вучылішчы Чырвонай Арміі рыхтавалі камандзіраў узводаў - малодшых лейтэнантаў - па паскораных праграмах, усяго за шэсць месяцаў, а падрыхтоўка чырвонаармейцаў і малодшых камандзіраў у запасных палках, навучальных батальёнах і палкавых школах вялася яшчэ хутчэй. Ізноў сфарміраваныя і перафарміраваныя дывізіі часцей за ўсё кідаліся на фронт без неабходнай падрыхтоўкі, недаўкамплектаваныя асабістым складам і ўзбраеннем, без адпрацаванага ўзаемадзеяння паміж падраздзяленням

 

Планы германскага камандавання на лета 1942 года

  У  сярэдзіне ліпеня 1942 года перадавыя часткі групы армій «Б» вермахта выйшлі ў раён ракі Дон. Войскі савецкага Паўднёва-Заходняга фронту, аслабленыя ў папярэдніх цяжкіх баях, не ў стане былі сваімі сіламі спыніць далейшае прасоўванне нямецка-фашысцкіх войскаў. Узнікла рэальная пагроза прарыву частак вермахта, якія наступалі, ў раён Сталінграда.

       Напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны горад Сталінград з’яўляўся адным з найбуйнейшых прамысловых цэнтраў СССР. У сямі гарадскіх раёнах (Трактаразаводскім, Барыкадным, Чырвокастрычніцкім, Дзяржынскім, Ерманскім, Варашылаўскім, Кіраўскім) пражывалі больш за 445.000 жыхароў, мелася 126 прамысловых прадпрыемстваў, 125 школ, шэраг вышэйшых навучальных устаноў, тэатры, спартыўныя збудаванні і інш. З першых дзён вайны горад стаў адным з найбуйнейшых арсеналаў на паўднёвым усходзе краіны. Сталінградскія заводы выраблялі і рамантавалі танкі, артылерыйскія прылады і цягачы, мінамёты, аўтаматы, іншае ўзбраенне і боепрыпасы. Таксама Сталінград з’яўляўся буйным транспартным вузлом з магістралямі ў Сярэднюю Азію і на Урал. Выхад нямецка-фашысцкіх войскаў да Сталінграда ставіў пад пагрозу Волгу - найбуйнейшую транспартную магістраль, па якой ішло забеспячэнне цэнтра Савецкага Саюза каўказскай нафтай і іншымі грузамі.

Ва ўмовах вайны Сталінград набыў стратэгічнае значэнне. У Сталінградзе была сфарміравана дывізія народнага апалчэння і восем знішчальных батальёнаў. Горад стаў таксама буйным шпітальным цэнтрам.

   15 ліпеня 1942 г пасля з’яўлення перадавых частак нямецка-фашысцкіх войскаў на тэрыторыі вобласці ў раёне горада Серафімавіч Сталінградская вобласць была аб’яўлена на ваенным становішчы.

 У  гэтыя ліпеньскія дні былі  прыняты надзвычайныя меры па забеспячэнні дастаўкі грузаў, неабходных для Чырвонай Арміі. Нягледзячы на ​​жорсткія бамбардзіроўкі з паветра, мініраванне нямецкай авіяцыяй Волгі, волжскія рачнікі самааддана аказвалі неацэнную дапамогу войскам, якія змагаліся. Асаблівае значэнне мела забеспячэнне войскаў непасрэдна з Сталінграда. Калектыў трактарнага завода перавыканаў ў ліпені праграму па выпуску танкаў. Завод «Чырвоны Кастрычнік» выпускаў бранявую сталь для іх. Высокімі тэмпамі працягваў выпускаць гарматы, кулямёты, боепрыпасы завод Наркамата ўзбраення СССР і г. д.

Нягледзячы  на ​​ паветраныя налёты, якія пачасціліся, і выхад нямецка-фашысцкіх войскаў на далёкія подступы да горада, жыхары верылі, што Сталінград не будзе здадзены, і імкнуліся аказаць максімальную дапамогу фронту.

 Баявую  падрыхтоўку працягвалі часткі  народнага апалчэння, сфарміраваныя яшчэ ў 1941 годзе. Для барацьбы з нямецка-фашысцкімі дэсантамі у вобласці было арганізавана больш за 80 знішчальных батальёнаў, якія налічвалі 11 тысяч байцоў. У ліпені-жніўні 1942 гады знішчальныя батальёны разам з часткамі Чырвонай Арміі вялі барацьбу супраць нямецка-фашысцкіх войскаў. Яны вялі баявую разведку, прыкрывалі эвакуацыю насельніцтва.

 Стаўка  Вярхоўнага Галоўнакамандавання,  прымаючы пад увагу важнасць  Сталінградскага напрамку, у першай палове ліпеня прыняла меры да ўзмацнення яго войскамі.

На далёкія  подступы да Сталінграда былі вылучаны 1-я, 5-я і 7-я рэзервовыя арміі, якая 10 ліпеня 1941 года былі адпаведна перайменаваны ў 62-ю, 63-ю і 64-ю арміі. 12 чэрвеня 1941 на базе аператыўнага кіравання Паўднёва-Заходняга фронту быў створаны Сталінградскі фронт, які аб’яднаў 62, 63, 64-ю рэзервовыя арміі і 21-ю агульнавайсковую і 8-ю паветраныя арміі, якія  адышлі за Дон. У рэзерв фронту былі выведзеныя 57-я, а таксама 38-я і 28-я арміі, на базе якіх фарміраваліся 1-я і 4-я танкавыя арміі.

У адпаведнасці з планам «Браўншвейг», аперацыя групы армій «Б» пад кодавай назвай «Фішрэйер» мела на мэце «нанесці ўдар па Сталінграду і разграміць групоўку праціўніка, якая засяродзілася там, захапіць горад, а таксама перарэзаць перашыек паміж Донам і Волгай і парушыць перавозкі па рацэ ... ». Асабліва вялікае значэнне надавалася своечасоваму разбурэнню Сталінграда авіяцыяй.

Нямецка-фашысцкія  войскі спрабавалі нанесці ўдар па флангах савецкіх войскаў, які абараняў подступы да вялікай лукавіне Дона, прарваць іх пазіцыі і выйсці ў раён горада Калач, каб затым імклівым ударам з ходу авалодаць Сталінградам. З гэтай мэтай камандаванне 6-й палявой арміі, не чакаючы поўнага засяроджвання войскаў, вылучыла дзве ударныя групоўкі: паўночную, у раёне хутара Перелазаўскі, у складзе 14-га танкавага і 8-га армейскага карпусоў (пазней таксама і 17-га армейскага корпуса) , і паўднёвую, у раёне станіцы Обліўская, у складзе 24-га танкавага і 51-га армейскага карпусоў. Абедзве гэтыя групоўкі мелі сваёй задачай прасунуцца ўздоўж берага ракі Дон ўнутры яе вялікай лукавіны да горада Калач і ў гэтым раёне злучыцца для фарсіравання ракі і наступу на Сталінград. Такім чынам, германскае камандаванне спадзявалася акружыць савецкія войскі ў вялікай лукавіне Дона.

 На  досвітку 23 ліпеня 1942 г. паўночная  групоўка 6-й палявой арміі вермахта, стварыўшы пераважную перавагу сіл на напрамку галоўнага ўдару, пры актыўных дзеяннях авіяцыі перайшла ў наступ супраць правага фланга 62-й арміі савецкіх войскаў. Адсутнасць надзейных дадзеных разведкі ў камандавання Сталінградскага фронту не дазволіла апярэдзіць ўдар нямецка-фашысцкіх войскаў. За кошт масіраванага прымянення танкаў на галоўных напрамках пры выразным ўзаемадзеянні з пікіруючымі бамбардзіроўшчыкамі і артылерыяй, якія літаральна расчышчалі дарогу танкам, нямецка-фашысцкім войскам удалося дамагчыся пераможных вынікаў. Да зыходу дня дзве дывізіі правага фланга 62-й арміі і частцы ўзмацнення патрапілі ў асяроддзе.

 Увечары 23 ліпеня 1942 года, у ходзе перамоваў па прамым провадзе, І.В. Сталін даў асабістае ўказанне камандуючаму Сталінградскага фронту генерал-лейтэнанту В.Н. Гордаву ліквідаваць прарвала групоўку праціўніка, паказваючы, што на фронце маецца каля 900 танкаў.

Информация о работе Cталінградская бітва